ทีมวิจัยระบบไซเบอร์-กายภาพ (CPS)

ศูนย์ระบบไซเบอร์-กายภาพ (Center for Cyber-Physical Systems : CPS) เป็นหน่วยงานภายใต้หน่วยทรัพยากรด้านการคำนวณและไซเบอร์-กายภาพ (NCCPI) มีหน้าที่วิจัยพัฒนา รวมถึงให้บริการคำปรึกษา ทดสอบและพัฒนาผลิตภัณฑ์ต้นแบบ สร้างองค์ความรู้และสร้างนวัตกรรมด้านระบบไซเบอร์-กายภาพ และ IoT เพื่อตอบโจทย์การใช้งานจริงของประเทศ

ระบบไซเบอร์-กายภาพ (Cyber-Physical Systems : CPS) คือระบบทางวิศวกรรมที่บูรณาการโลกกายภาพ (Physical World) กับโลกไซเบอร์ (Cyber World) เข้าด้วยกัน โลกกายภาพประกอบด้วยสิ่งต่างๆ เช่น อุปกรณ์ เครื่องจักร มนุษย์ ระบบต่างๆ ที่มนุษย์สร้างขึ้นหรือเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ รวมถึงสภาพแวดล้อม ส่วนโลกไซเบอร์หรือโลกดิจิทัลนั้นเป็นโลกแห่งการประมวลผลและการควบคุม การผนวกสองโลกเข้าด้วยกันเริ่มจากการเชื่อมต่อของสิ่งต่างๆ ในโลกกายภาพแบบเป็นเครือข่าย ซึ่งเทคโนโลยี Internet of Things (IoT) ก็เป็นตัวช่วยหนึ่งที่ทำให้เกิดการเชื่อมต่อ (Connectivity) การสื่อสาร (Communication) และการนำข้อมูลจากอุปกรณ์ เครื่องจักร หรือสภาวะแวดล้อมต่างๆ ในโลกกายภาพส่งต่อไปให้โลกของไซเบอร์ช่วยประมวลผล (Computing) วิเคราะห์คำนวณ หรือตัดสินใจ เพื่อส่งข้อมูลย้อนกลับมาควบคุม (Feedback Control) โลกกายภาพอีกทีอย่างเป็นอัตโนมัติ

การหลอมรวมของสองโลกนี้ทำให้สิ่งต่างๆ ในระบบสามารถเชื่อมต่อทำงานร่วมกันได้ สามารถตรวจสอบและควบคุมเพื่อเปลี่ยนแปลงสภาวะต่างๆ ของระบบได้ตามความเหมาะสม แต่สิ่งนี้จะเกิดขึ้นได้ด้วยจากการนำศาสตร์แขนงต่างๆมาบูรณาการร่วมกัน ประกอบไปด้วยวิทยาการคอมพิวเตอร์ คณิตศาสตร์ และวิศวกรรมศาสตร์สาขาต่างๆ เช่น วิศวกรรมไฟฟ้า (อิเล็กทรอนิกส์,คอมพิวเตอร์,ระบบควบคุม) วิศวกรรมเครื่องกล วิศกรรมอุตสาหการ วิศวกรรมการผลิต เป็นต้น ระบบไซเบอร์-กายภาพจึงเป็นภาพที่ใหญ่กว่า IoT เนื่องจากเป็นการบูรณาการการสื่อสาร การประมวลผล และการควบคุม เข้ากันเป็นระบบที่ชาญฉลาดนั่นเอง

เนคเทค-สวทช. มีเป้าหมายส่งเสริม CPS ให้เป็นแนวทางสำหรับอนาคตที่ผนวกรวมความเชี่ยวชาญจาก 3 ด้านหลักของศูนย์ ได้แก่ Sensor, System/Network และ AI-Data Analytics โดยกลจักรทั้งสามส่วนนี้จะเป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนและตอบสนองนโยบายไทยแลนด์ 4.0 ของประเทศในส่วนต่างๆ เช่น ในภาคอุตสาหกรรมการผลิต ภาคการเกษตร ภาคการศึกษา และในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็นของประเทศ