ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ หรือ เนคเทค สวทช. กำกับดูแล ศูนย์นวัตกรรมการผลิตยั่งยืน (Sustainable Manufacturing Center: SMC) หน่วยงานที่จัดตั้งขึ้นเพื่อเป้าหมายในการยกระดับอุตสาหกรรมไทยสู่ Industry 4.0 ส่วนหนึ่งของ ARIPOLIS ศูนย์กลางการวิจัยและนวัตกรรมด้านอุตสาหกรรมระบบอัตโนมัติ(Automation) หุ่นยนต์(Robotic) และระบบอัจฉริยะ(Intelligence system) โดยมีจุดประสงค์เพื่อสนับสนุนและส่งเสริมทั้ง 3 เรื่อง ให้เป็นจริง ด้วยการสร้าง Solution platform for Smart Manufacturing เพื่อให้โรงงานสามารถเข้าถึงได้ ใช้งานได้จริง และจัดหาได้ในราคาที่เหมาะสม โดยดร.พรพรหม อธีตนันท์ รองผู้อำนวยการฝ่าย ฝ่ายกลยุทธ์วิจัยและถ่ายทอดเทคโนโลยี กล่าวในงานสัมมนา ซึ่งจัดขึ้นในวันที่ 13 มีนาคม 2567 ภายในงาน Automation Expo 2024
แน่นอนว่า! ในการยกระดับสู่อุตสาหกรรม 4.0 นั้นกุญแจสำคัญสำหรับองค์กรที่ประสบความสำเร็จในยุคดิจิทัล องค์กรต้องพร้อมปรับตัว เรียนรู้ และนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ และตอบสนองต่อความต้องการของลูกค้า
หัวใจหลักของ Digital Transformation (DX) for Industry 4.0
การเปลี่ยนแปลงองค์กรอย่างต่อเนื่องโดยนำเทคโนโลยี อาทิ Cloud Computing, IoT, Cybersecurity, Augmented Reality, Big Data, Autonomous Robots, Additive Manufacturing, Simulation, System Integration เข้ามาในกระบวนการทำงาน การผลิต การบริการ และการจัดการข้อมูล เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ ปรับตัว และตอบสนองต่อความต้องการของลูกค้าในยุคอุตสาหกรรม 4.0 โดยอาศัยทักษะของ “Smart Technician” ช่างที่มีความรู้และประสบการณ์สูง มีความเชี่ยวชาญในการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่เพื่อทำงานในโรงงาน จะช่วยกระบวนการผลิตเป็นอย่างดี
นอกจากนี้องค์กรควรปรับเปลี่ยนวิธีการทำงาน มุ่งเน้นการทำงานอัตโนมัติ การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึก การตัดสินใจบนฐานข้อมูล และการทำงานแบบออนไลน์ สร้างวัฒนธรรมองค์กร: เน้นความคล่องตัว การเรียนรู้ การทำงานร่วมกัน และความยืดหยุ่น รวมทั้ง reskill/upskill ทักษะใหม่ ๆ เกี่ยวกับเทคโนโลยีดิจิทัลให้กับพนักงานในองค์กร ในหลายๆ ครั้งมักจะมีคำถามว่าแล้วผู้ประกอบการจะเริ่มต้นอย่างไรดี
ความเข้าใจในบทบาท และลักษณะของบุคลากรสู่อุตสาหกรรม 4.0 ควรเป็นอย่างไร?
กุญแจสําคัญในการยกระดับองค์กรสู่อุตสาหกรรม 4.0 คือ “การมีวัฒนธรรมและกลยุทธ์ดิจิทัลที่เข้มแข็ง” เกิดจากเสาหลักต่อไปนี้
- ความมุ่งมั่นของผู้นำ โดยผู้บริหารระดับสูงต้องมีความมุ่งมั่น จริงจังที่จะทํา Digital Tranformation และต้องจัดเตรียมทรัพยากรและให้การสนับสนุนที่จําเป็นทั้งงบประมาณและคนที่คัดเลือกมาเพื่อทํางานนี้โดยเฉพาะ
- มีโครงสร้างองค์กรที่เอื้อต่อการทำงาน องค์กรควรจะจัดโครงสร้างที่เอื้อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัล สามารถปรับเปลี่ยน โดยมีสายงานและความรับผิดชอบที่ชัดเจน
- บุคลากรมีทักษะและความสามารถพิเศษ ในองค์กรควรจะมีบุคลากรที่มีทักษะที่เหมาะสม รวมถึงมีผู้เชี่ยวชาญด้าน เทคโนโลยีดิจิทัล การวิเคราะห์ข้อมูล และความปลอดภัยทางไซเบอร์ ขึ้นอยู่กับความจำเป็นที่เหมาะสมขององค์กร
- เป็นองค์กรที่ตัดสินใจ และขับเคลื่อนด้วยข้อมูล เพื่อประกอบการตัดสินใจทางธุรกิจ ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการดําเนินงาน และปรับปรุงประสบการณ์ของลูกค้า Customer experience
- ใช้แนวทางที่ยึดลูกค้าเป็นศูนย์กลาง โดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อปรับปรุงประสบการณ์และการมีส่วนร่วมของลูกค้า
- มีกระบวนการผลิตที่ทันสมัย องค์กรควรปรับปรุงกระบวนการผลิตอย่างต่อเนื่อง โดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อปรับเปลี่ยนงานที่ต้องทําด้วยตนเองสู่ระบบอัตโนมัติ กําจัดของเสีย ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- โครงสร้างพื้นฐานทางเทคโนโลยี องค์กรควรมีโครงสร้างพื้นฐานทางเทคโนโลยีที่แข็งแกร่ง เช่น คลาวด์คอมพิวติ้ง, Internet of Things (IoT) และปัญญาประดิษฐ์ (AI) เพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัลที่มากขึ้นในอนาคต
โดยสรุป กุญแจสําคัญในการยกระดับองค์กรสู่อุตสาหกรรม 4.0 คือ การมีวัฒนธรรมดิจิทัลที่แข็งแกร่ง พร้อมด้วยบุคลากร เทคโนโลยี และกระบวนการที่เหมาะสมเพื่อรองรับ โดยทุกประเภทของอุตสาหกรรมไม่ว่าจะเป็นขนาด S M L ล้วนต้องเตรียม“คน” ให้พร้อมสู่อุตสาหกรรม 4.0 ในส่วนผสมที่หลากหลายมิติ
“คน” แบบไหนที่อุตสาหกรรม 4.0 ต้องการ
เพื่อเป้าหมายความสำเร็จในยุคดิจิทัลของอุตสาหกรรม 4.0ต จำเป็นต้องมีบุคลากรที่มีทักษะและความรู้ที่เหมาะสม และมีคุณสมบัติและความเชี่ยวชาญที่สําคัญบางประการที่ผู้ที่เกี่ยวข้องในอุตสาหกรรมควรมี ได้แก่
- Digital literacy มีความเข้าใจวิธีการใช้เทคโนโลยี และเครื่องมือดิจิทัลเพื่อปรับปรุง กระบวนการ รวบรวมและวิเคราะห์ ข้อมูล และขับเคลื่อนนวัตกรรม
- ทักษะการวิเคราะห์ข้อมูล สามารถในการรวบรวม ประมวลผล และวิเคราะห์ข้อมูลจํานวนมาก เพื่อสนับสนุนกระบวนการตัดสินใจ
- ความเฉียบแหลมทางธุรกิจ มีเข้าใจเกี่ยวกับวิธีการและ เครื่องมือต่าง ๆ เพื่อปรับปรุงกระบวนการทางธุรกิจและการพัฒนา รูปแบบธุรกิจใหม่ๆ
- ความเชี่ยวชาญด้านเทคนิค มีความรู้เกี่ยวกับความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีล่าสุด และวิธีการใช้ พร้อมเรียนรู้เทคโนโลยีใหม่ๆ เพื่อปรับปรุงกระบวนการและสร้าง โอกาสทางธุรกิจใหม่ ๆ
- การทำงานเป็นทีม สามารถสื่อสารและทํางานร่วมกับสมาชิกในทีม ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และลูกค้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- มีความคิดเชิงกลยุทธ์ สามารถคิดเชิงกลยุทธ์ และสร้างแผนระยะยาว เพื่อความสําเร็จ
- ความเป็นผู้นำ มีคุณสมบัติของผู้นําที่ดี และสามารถสร้างแรงบันดาลใจ กระตุ้นให้สมาชิกในทีมบรรลุเป้าหมาย รวมถึงมีความยืดหยุ่นต่อสถานการณ์เฉพาะหน้าได้