“PET” ที่ไม่ใช่สัตว์เลี้ยง แต่เป็นเทคโนโลยีรักษาความเป็นส่วนตัวของข้อมูล

การตื่นตัวในการปกป้องความเป็นส่วนตัวของข้อมูลส่วนบุคคล ได้รับความสนใจจากทั่วโลกมากขึ้นเรื่อยๆ จากการนำข้อมูลไปใช้ในทางที่ไม่เหมาะสมคงหนีไม่พ้น ข่าวดังระดับโลกของการรั่วไหลของข้อมูลส่วนบุคคลครั้งใหญ่ของ Facebook เมื่อปี 2018 หรือ Facebook-Cambridge Analytica Data Scandal ที่มาร์ค ซัคเคอร์เบิร์ก ซีอีโอของ Facebook ต้องขึ้นให้การกับสภาครองเกรสของสหรัฐฯ เพื่อชี้แจงว่าได้นำข้อมูลของผู้ใช้ 87 ล้านคนรั่วไหล ไปสู่บริษัทเอกชนรายหนึ่งที่ชื่อเคมบริดจ์ อะนาไลติก้า (Cambridge Analytica) ซึ่งบริษัทนี้ได้นำข้อมูลนั้นไปใช้ประโยชน์ด้วยการช่วยในแคมเปญหาเสียงของ โดนัลด์ ทรัมป์ จากพรรครีพับบลิกัน ในปี 2016 จนพาทรัมป์พลิกสถานการณ์ แซงเอาชนะฮิลลารี่ คลินตัน ตัวเต็งจากเดโมแครต ไปได้แบบสุดเซอร์ไพรส์^[4] นอกจากนี้ปัจจุบันผู้คนเริ่มให้ความสนใจและเพิ่มความระมัดระวังในการให้ข้อมูลส่วนบุคคลมากขึ้น เป็นผลมาจากที่มีข่าวการรั่วไหลของข้อมูลส่วนตัวออกมาเป็นระยะ ๆ

จากปัญหาดังกล่าว จึงทำให้เริ่มมีมาตรการปกป้องความเป็นส่วนตัวของข้อมูลส่วนบุคคล โดยสหภาพยุโรปหรือ EU ได้ออกกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล GDPR (General Data Protection Regulation) ซึ่งมีผลบังคับใช้ตั้งแต่ 25 พฤษภาคม 2561 โดยธุรกิจที่จัดเก็บข้อมูลส่วนบุคคลของพลเมืองสหภาพยุโรปจะต้องเพิ่มมาตรการปกป้องข้อมูล โดยไม่สามารถนำข้อมูลเหล่านี้ไปใช้ในเชิงพาณิชย์ได้ หากไม่ได้รับความยินยอมจากเจ้าของข้อมูล^[5] ตลอดจนการตื่นตัวของการนำข้อมูลทางด้านสาธารณสุขไปใช้ประมวลผลร่วมด้วยกับ AI โดยประเทศสหรัฐอเมริกาได้ออกกฏหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลเกี่ยวกับด้านสาธารณะสุข HIPAA กฎหมายว่าด้วยการเคลื่อนย้ายและความรับผิดชอบในการประกันสุขภาพ (Health Insurance Portability and Accountability Act : HIPAA)^[6] นอกจากนั้นประเทศอื่นๆ ก็เริ่มหันมาให้ความสำคัญกับการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล เช่นเดียวกับประเทศไทย ได้มีการบังคับใช้ พ.ร.บ.คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล หรือ PDPA (Personal Data Protection Act) ตั้งแต่วันที่ 1 มิถุนายน 2565 ซึ่งถูกกำหนดขึ้นเพื่อใช้ในการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลไม่ให้ถูกจัดเก็บหรือนำไปใช้โดยไม่ได้แจ้งให้เราทราบและ/หรือได้รับความยินยอมจากเราในฐานะเจ้าของข้อมูลก่อน^[7]

การมีกฎหมายดังกล่าวทำให้ในช่วงปีที่ผ่านมา ผู้ขอรับบริการอย่างเราจึงเริ่มต้องเซ็นเอกสารยินยอมให้บริษัทนำข้อมูลส่วนบุคคลไปใช้เพื่อแลกกับบริการที่จะได้รับ หรือต้องกดปุ่มยินยอมในแอพพลิเคชั่นเพื่อแลกกับการเข้าถึงการใช้งานบนแอพพลิเคชั่นนั้นๆ อย่างไรก็ตาม การบังคับใช้กฎหมายให้ผู้ใช้บริการยินยอมส่งมอบข้อมูล หรือยินยอมให้นำข้อมูลส่วนบุคคลไปใช้ประโยชน์นั้น ไม่ต่างอะไรกับการบีบบังคับให้ผู้รับบริการต้องสูญเสียความเป็นส่วนตัวของข้อมูลไปเพื่อแลกมากับบริการนั้น ๆ ดังนั้นจะดีกว่าหรือไม่? ถ้ามีเทคโนโลยีเข้ามาช่วยให้การคุ้มครองความเป็นส่วนตัวของข้อมูล “ทำได้ทันที” ตั้งแต่ต้นทางไปถึงปลายทางโดยผู้รับบริการไม่ต้องแลกความเป็นส่วนตัวเพื่อขอรับบริการนั้น ๆ

ในขณะที่ เราปฏิเสธไม่ได้ว่าการใช้เทคโนโลยีคลาวด์ และ Internet of Things (IoT) เริ่มเข้ามามีบทบาทในด้านธุรกิจอุตสาหกรรมมากยิ่งขึ้น และเป็นหัวใจหลักสนับสนุนการก้าวสู่ Industry 4.0 ภาคธุรกิจขนาดใหญ่ต่างใช้ประโยชน์และพลังการคำนวณจากคลาวด์ทั้งในเรื่องการเข้าถึงข้อมูลได้จากทุกที่ทุกเวลา และการลดภาระการดูแลเซิร์ฟเวอร์ภายในองค์กร ดังนั้น จึงหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะต้องนำข้อมูลภายในองค์กรไปประมวลผลบนคลาวด์สาธารณะ แต่กลับเกิดปัญหาข่าวการรั่วไหลของข้อมูล (Data Breach) ในผู้ให้บริการคลาวด์รายใหญ่ เช่น Amazon Web Services (AWS) และ Microsoft Azure ทำให้องค์กรต่าง ๆ เริ่มเห็นความสำคัญในการปกป้องความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัวของข้อมูลมากยิ่งขึ้น ผู้ประกอบการต่าง ๆ เริ่มแสดงความกังวลในการนำข้อมูลที่มีความอ่อนไหว (Sensitive) ของโรงงานออกไปใช้บริการคลาวด์ สาธารณะ ดังนั้นเทคโนโลยีที่มาช่วยคุ้มครองความเป็นส่วนตัวของข้อมูลจึงน่าจะเป็นทางออกที่ตอบโจทย์ต่อประเด็นปัญหาเหล่านี้