ความคิดเห็นของเยาวชนที่มีต่อการฟ้อนผี
จากผลของการสำรวจความเห็นของเยาวชนในอำเภอต่างๆในจังหวัดเชียงใหม่พบว่า
เราสามารถแบ่งเยาวชนออกเป็น 3 กลุ่มใหญ่ๆ ด้วยกัน
กลุ่มแรกคือ
กลุ่มที่ไม่เคยได้ยินหรือรู้จักประเพณีการฟ้อนผีมด
และกลุ่มที่
สองคือ กลุ่มที่เคยได้ยินและพอจะทราบเรื่องราวของการฟ้อนผีบ้างแต่ยังไม่ชัดเจนนัก
และกลุ่มสุดท้าย
เป็นกลุ่มเยาวชนที่เคยสัมผัสกับประเพณีนี้โดยตรง ซึ่งสามารถสรุปออกมาได้ดังนี้
6.1 กลุ่มที่ไม่เคยได้ยินหรือรู้จักประเพณีการฟ้อนผี
พบว่าเยาวชนส่วนใหญ่จะอยู่ในอำเภอที่ค่อนข้างมีความเจริญทางด้านวิทยาการต่างๆ
โดยเยาวชนกลุ่มนี้จะเป็นกลุ่มที่พบมากที่สุด
ความเห็นของเยาวชนบางส่วน
- ประเพณีการฟ้อนผี
ชื่อแปลกดีนะคะ เป็นการแสดงนาฏศิลป์หรือเปล่า หรือว่าจะเป็นพิธีกรรมของล้านนาเกี่ยวกับไสยศาสตร์หรือเปล่าคะ
ไม่เคยได้ยินมาก่อน เป็นประเพณีของล้านนาหรือคะ แต่ไม่เคยได้ยินชื่อมาก่อนเลย
- การฟ้อนผีหรือครับ
ไม่เคยได้ยินชื่อเลยคงจะเป็นประเพณีเก่าแก่มั้งครับ ผมคิดว่าคงอยู่แถวรอบนอกมั้งในเมืองไม่มีหรอกครับ
ไม่มีใครเชื่อหรอกครับ ผมว่านะ
- ไม่เคยได้ยินชื่อเลยนะคะ
แต่คิดว่าคงน่าสนใจดี เพราะชื่อแปลกดีด้วยมันเป็นประเพณีเกี่ยวกับอะไรคะ
6.2 กลุ่มที่เคยได้ยินและพอจะทราบเรื่องราวของการฟ้อนผีบ้าง
เยาวชนกลุ่มนี้พบได้ประปรายในอำเภอเมือง
ที่พบโดยส่วนใหญ่จะมีบ้านอยู่ต่างจังหวัด เช่น น่าน ลำพูน ลำปาง และอำเภอรอบนอกที่ไกลออกไป
โดยจะทราบว่าเป็นประเพณียังไง มีความเชื่อกันยังไงแต่ก็ยังไม่เคยได้สัมผัสของจริง
ได้ยินแต่คำบอกเล่าสืบต่อกันมา
- เคยได้ยินนะคะ
ประเพณีการฟ้อนผีนี้ แต่ว่าแถวบ้านยังไม่เคยเห็นมีใครฟ้อนจริงๆซักที เพราะเขาเล่ากันมาว่าต้นผีได้ตายไปหมดแล้วไม่มีคนสืบทอด
เลยไม่มีใครจัด น่าเสียดายนะคะ จริงๆ แล้วอยากสัมผัสของจริงมากกว่าคำบอกเล่า
- ก็พอรู้จักครับแต่คงรู้รายละเอียดไม่ลึกซึ้งนัก
ก็ปู่ย่าเล่าต่อๆกันมาก็ฟังไว้ พอจะรู้ถึงความเป็นมาแต่ก็ไม่เคยเห็นของจริงซักที
ผมคิดว่าในจังหวัดที่ห่างออกไป หรืออำเภอที่ห่างออกไปก็คงพอจะมีอยู่แต่อำเภอผมความเจริญมันก็เข้ามามากเรื่อยๆ
ประเพณีเก่าๆก็เริ่มเลือนหายไป ไม่เฉพาะแต่การฟ้อนผีนะครับยังมีประเพณีอื่นๆอีกมากที่น่าสนใจแต่กำลังจะหายไป
น่าเสียดายนะครับ
- อ๋อ..รู้จักค่ะแต่นานมากแล้วจำได้ว่าเคยดูตอนเด็กๆกับพ่อ
เพราะไปเที่ยวบ้านปู่กับย่า ก็เคยเห็นแต่เดี๋ยวนี้ก็ไม่ค่อยได้เห็นแล้ว จริงๆแล้วอยากให้จัดขึ้นนะคะเพราะเป็นสิ่งที่ดีงามสอนเราให้รู้ในหลายๆเรื่องเลยทีเดียวค่ะ
6.3 เป็นกลุ่มเยาวชนที่เคยสัมผัสกับประเพณีนี้โดยตรง
โดยจะพบได้ในอำเภอที่ยังมีประเพณีการฟ้อนผีนี้หลงเหลืออยู่
โดยทุกคนจะรู้จักความเป็นมาและจุดมุ่งหมาย อย่างแท้จริง อีกทั้งยังเคยสัมผัสประเพณีนี้โดยตรงด้วย
- รู้จักสิคะก็ไปเที่ยวทุกครั้งที่เขาจัดงานฟ้อนผี
สนุกมากคล้ายๆกับเป็นการรวมคนในหมู่บ้านมาร่วมกันจัดงาน ร่วมกันสนุกสนาน โดยเด็กๆก็จะสนุกทีได้เจอเพื่อ
ผู้ใหญ่ก็จะดีใจที่นานๆจะมีโอกาสมาสนุกสนานร่วมกัน ซึ่งหาไม่ได้ง่ายนักในสังคมปัจจุบัน
- การฟ้อนผีก็คล้ายๆกับว่าเราได้ทำความรู้จักกับคนอื่นมากยิ่งขึ้น
ได้ไปสนุกสนานร่วมกันหลังจากที่ได้ทำพิธีกรรมเสร็จแล้ว ก็เป็นช่วงเวลาที่สนุกของทุกคนมาร่วมกันทำอะไรหลายๆอย่าง
แสดงถึงความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ความรัก ความมีน้ำใจให้กันและกัน เป็นประเพณีที่ดีงามนะคะ
แต่ว่าเสียดายที่ปัจจุบันหาดูได้ยากแล้วก็ใกล้ที่จะสูญหายไปทุกทีแล้ว
จากการสำรวจครั้งนี้ทำให้เราได้ทราบถึงความเห็นของเยาวชนคนรุ่นใหม่ในหลายๆมุมมอง
กับประเพณีที่เก่าแก่ของล้านนาอย่างเช่นการฟ้อนผี ซึ่งเป็นประเพณีที่นับวันจะหาดูได้ยากมากยิ่งขึ้น
การสำรวจในครั้งนี้อาจเป็นสัญญาณอันตรายที่เตือนให้เราได้รู้ถึง ช่วงเวลาที่ประเพณีเก่าแก่ของล้านนาที่กำลังจะถูกลบเลือนไปมากยิ่งขึ้นโดยมีวัฒนธรรมทางตะวันตกเข้ามาแทนที่
ซี่งเป็นเรื่องที่น่าเสียดายเป็นอย่างยิ่ง การฟ้อนผีเป็นอีกหนึ่งในหลายๆประเพณีที่กำลังจะเลือนหายไปกับกาลเวลาที่ผ่านเลย
เหมือนดังเช่นสายน้ำที่ไหลไป
แน่นอนว่าสายน้ำไม่มีวันที่จะไหลย้อนคืนมาที่เก่า
ประเพณีต่างๆก็เช่นเดียวกับสายน้ำ หากเราซึ่งเป็นเยาวชนคนรุ่นใหม่ ไม่รู้จักที่จะสืบทอดประเพณีนี้ให้คงอยู่ต่อไปคู่กับล้านนาเมืองแห่งศิลปะและวัฒนธรรมที่เก่าแก่
เชื่อแน่ว่า..อีกไม่นานประเพณีการฟ้อนผีนี้ก็คงเหลือไว้เพียงแต่คำบอกเล่าให้อนุชนคนรุ่นหลังได้รำลึกถึง
ภาพความสนุกสนานต่างๆก็คงจะเหลือเพียงแต่ในความทรงจำเท่านั้น
. ร่วมมือกันก่อนที่ทุกอย่างจะสายเกินไป
สาย..เกินกว่าที่จะทำให้กลับมาเหมือนเดิมได้อีก
.