ความเป็นมา
การตรวจสอบคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าว เป็นขั้นตอนหนึ่งในการรับรองเมล็ดพันธุ์ข้าว เพื่อให้ทราบว่าเมล็ดพันธุ์ที่ผลิตได้มีคุณภาพดีพอที่จะนาไปปลูกหรือขายเมล็ดพันธุ์ต่อไปหรือไม่ องค์ประกอบหลักของคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ได้รับการตรวจสอบคือ ความชื้น ความงอก เมล็ดพันธุ์บริษุทธิ์ ข้าวแดงปนและข้าวพันธุ์อื่นปน ตลอดจนขนาดเมล็ดพันธุ์ ซึ่งเป็นลักษณะเบื้องต้นที่ตรวจสอบได้ด้วยสายตา แต่ต้องมีกระบวนการที่ต้องใช้เครื่องมือช่วยเช่น การทาความสะอาดเมล็ดข้าว การกะเทาะเปลือกข้าว และการวัดขนาดเมล็ด นอกจากนี้กระบวนการตรวจสอบพันธุ์ปนด้วยเมล็ดแห้งยังยากแก่การจาแนกด้วยสายตาต้องอาศัยความชานาญของแต่ละบุคคลเป็นหลัก ในการสังเกตขนาดเมล็ด สีและรูปร่างลักษณะเมล็ด ซึ่งเป็นสิ่งสาคัญในการจาแนกพันธุ์ข้าว
ปัจจุบันการตรวจสอบคุณภาพเมล็ดพันธ์ ต้องใช้แรงงานที่มีความชานาญและประสบการณ์เท่านั้นโดยเฉพาะการจาแนกพันธุ์ปน ซึ่งเป็นงานที่ข่อนข้างยาก ใช้เวลา และทักษะในการปฏิบัติ ทาให้เสียเวลาและสิ้นเปลืองค่าใช้จ่าย ดังนั้น การพัฒนาเทคโนโลยีและเครื่องมือวิทยาศาสตร์ที่มีประสิทธิภาพเช่น เทคโนโลยีโฟโทนิกส์ที่เป็นเทคโนโลยีที่มีการผสมผสานกันขององค์ความรู้ทางแสง อิเล็กทรอนิกส์ และซอฟต์แวร์ เป็นแนวทางหนึ่งที่น่าสนใจ ที่มีศักยภาพในการนามาประยุกต์ใช้ในการปฏิบัติงาน เพื่อช่วยให้การดาเนินงานมีความเม่นยา รวดเร็วและน่าเชื่อถือยิ่งขึ้น
จุดเด่นงานวิจัย
- ใช้งานง่าย
- วัดค่าได้โดยไม่มีการทาลายตัวอย่างชิ้นงานทดสอบ
- ใช้เวลาน้อยในการวิเคราะห์ผล
- เป็นเทคโนโลยีที่คิดค้นโดยคนไทย
เทคโนโลยีหลักในการพัฒนา
เทคโนโลยีโฟโทนิกส์ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่ผสมผสานกันขององค์ความรู้ทางแสง อิเล็กทรอนิกส์ และซอฟต์แวร์ เข้าด้วยกัน
ประโยชน์ /ผู้ใช้
ศูนย์วิจัยเมล็ดพันธุ์ข้าว กรมการข้าว และกลุ่มอุตสาหกรรมเกษตรเช่น การคัดเมล็ดพันธุ์พืชต่างๆ
เครื่องมือตรวจเมล็ดข้าวแดง เมล็ดข้าวเหนียว หรือเมล็ดข้าวเจ้า ที่ปนมากับเมล็ดพันธุ์ เป็นผลงานภายใต้โครงการวิจัยการใช้เทคโนโลยีโฟโทนิกส์ในการตรวจสอบคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าว (Photonics Technology for Seed Quality Testing) ระหว่างกรมการข้าวและศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ หรือเนคเทค ทีประกอบด้วย
- เครื่องตรวจสอบเมล็ดข้าวแดง เมล็ดข้าวเหนียว หรือเมล็ดข้าวเจ้า (C-Rice)
- เครื่องมือตรวจวัดคัพภะของข้าว (A-Rice)
- เครื่องมือตรวจสอบคุณภาพข้าว (S-Rice)
ติดต่อทีมวิจัย
ประสิทธิ์ ป้องสูน, โกษม ไชยถาวร, ยุทธนา อินทรวันณี
ห้องปฏิบัติการวิจัยเทคโนโลยีโฟโทนิกส์ (PTL)
ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (NECTEC)
112 อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย ถนนพหลโยธิน
ตาบลคลองหนึ่ง อาเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี 12120
02-564 6900 ต่อ 2105
kosom.chaitavon@nectec.or.th
yuttana.intaravanne@nectec.or.th
prasit.pongsoon@nectec.or.th
Tag
ข้าว , กรมการข้าว , แสง , เทคโนโลยีโฟโทนิกส์ , เมล็ดข้าว , C-Rice
