ขลู่

ชื่อวิทยาศาสตร์ Pluchea indica วงศ์ COMPOSITAE ชื่ออื่น ขลู (ใต้), หนวดงิ้ว, หนวดงั่ว, หนวดวัว, หนวดวัว, (อุดรธานี),หล่วงไซ (จีนแต้จิ๋ว), หลวนซี (จีน) เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก พุ่มตั้งตรง ขึ้นอยู่รวมกันเป็นกอ แตกกิ่งก้านมาก สูง 1-1.5 เมตร มีขนเล็กและละเอียดปกคลุมตามกิ่ง

ใบ  เป็นเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับ แผ่นใบรูปไข่กลับหรือรูปช้อนแก้มขอบขนาน คล้ายใบพุดซาขนาด 1-3 x 2.6 ซม. ปลายใบมน หรือกลม ฐานใบสอบเรียวขอบใบหยักแบบฟันเลื่อย มีขนปกคลุมเล็กน้อย ก้านใบสั้นมาก ใบมีกลิ่นหอมฉุน

ดอก  ออกดอกที่ปลายกิ่ง เป็นแบช่อกระจุกแน่น เป็นพุ่มคล้ายดอกสาบเสือ ก้าน  ช่อดอกยาว 0.3-0.5 ซม. วงใบประดับรูประฆัง ฐานดอกเกลี้ยง กลีบดอกรูปเส้นด้ายยาว 0.3ซม. สีม่วงอ่อนผล เป็นแบบผลแห้งเมล็ดล่อน รูปทรงกระบอก ขนาด0.1 x 0.4 ซม. ผลเกลี้ยง

สรรพคุณด้านสมุนไพร  ต้นปรุงเป็นยาต้มรับประทานขับปัสสาวะแก้ปัสสาวะพิการแก้วัณโรคที่ต่อมน้ำเหลืองเป็นยาช่วยย่อย เปลือก ต้มน้ำเอาไอรมทะวารหนักและรับประทาน แก้โรคริดสีดวงทวารหนักและรับประทาน ใช้สับมวนสูบบุหรี่สูบแก้โพรงจมูกอักเสบ ใบ ต้มน้ำดื่มแทนชา เพื่อลดน้ำหนัก แก้ปวดเมื่อย ขับระดูขาว แก้แผลอักเสบ และต้มน้ำอาบบำรุงประสาท ใบสดตำพอกบริเวณที่เป็นแผล แก้อักเสบ ใบอ่อนใช้รับประทานเป็นผัก ใบและราก แก้โรคบิด ขับเหงื่อ แก้แผลอักเสบ รากสดตำพอกบริเวณแผล