กลางวัน กลางคืน เป็นของคู่กัน เมื่อมีกลางวันแล้วต้องมีกลางคืน เป็นอย่างนี้ทั่วโลก จะแตกต่างกันก็เพียงความยาวของกลางวันในแต่ละแห่งบนพื้นโลกไม่เท่ากัน นอกจากนี้ ช่วงกลางวันกับช่วงกลางคืนในแต่ละปียังต่างกันด้วย เช่น ในเดือนมิถุนายนของทุกปี บริเวณขั้วโลกเหนือจะเห็นดวงอาทิตย์อยู่บนฟ้าตลอด 24 ชั่วโมง เห็นอยู่ขอบฟ้าทิศเหนือเวลา 24 นาฬิกา ซึ่งเราเรียกว่า ดวงอาทิตย์เวลาเที่ยงคืน ที่นั่นจึงไม่มีเวลากลางคืนเลย ในทางกลับกันที่บริเวณเดียวกันนี้จะเป็นเวลากลางคืนเท่านั้นในเดือนธันวาคม

        ปรากฎการณ์กลางวันยาวที่สุดในรอบปีในประเทศไทย และประเทศอื่น ๆ ในซีกโลกเหนือได้มาถึงแล้ว ในปีนี้ (พ.ศ. 2542) วันที่กลางวันยาวที่สุดสำหรับซีกโลกเหนือคือ วันที่ 22 มิถุนายนที่ผ่านมา ประเทศที่อยู่เหนือละติจูดที่ 66.5 องศาขึ้นไป จะมีช่วงกลางวันยาวนานตลอด 24 ชั่วโมง หรือที่เรียกว่า พระอาทิตย์เที่ยงคืน คือ พระอาทิตย์จะอยู่ต่ำสุดทางทิศเหนือเมื่อเวลาเที่ยงคืน พบเห็นได้ที่ประเทศนอร์เวย์ เมื่อเวลาผ่านไปหลังเที่ยงคืนดวงอาทิตย์จะค่อย ๆ เลื่อนไปทางขวามือสูงขึ้นกว่าเดิมเล็กน้อย ไปปรากฎทางทิศตะวันออกเมื่อเวลา 6 นาฬิกา และขึ้นไปสูงสุดเหนือขอบฟ้าทิศใต้ เมื่อเวลา 12 นาฬิกา หรือเที่ยงวัน จากนั้นจะเลื่อนต่ำลงไปอยู่ใกล้ขอบฟ้าทางทิศตะวันตก เมื่อเวลา 18 นาฬิกา ก่อนที่จะกลับมาอยู่ใกล้ขอบฟ้าทิศเหนือเวลา 24 นาฬิกาอีกครั้ง

        สำหรับประเทศไทยในวันอังคารที่ 22 มิ.ย. ที่ผ่านมานี้ ดวงอาทิตย์จะขึ้นเร็ว และตกช้า โดยขึ้นก่อน 06.00 น. และตกหลัง 18.00 น. ทำให้กลางวันยาวนานกว่ากลางคืนประมาณ 1 ชั่วโมง สาเหตุสำคัญที่ทำให้กลางวัน และกลางคืนยาวไม่เท่ากันตลอดทั้งปี เป็นเพราะแกนโลกเอียง

            ซีกโลกเหนือและซีกโลกใต้จะมีฤดูกาล และช่วงเวลากลางวัน-กลางคืนสลับกัน เนื่องจากโลกมีแกนเอียง ทำให้ขั้วโลกเหนือหันเข้าหาดวงอาทิตย์ในเดือนมิถุนายน ในขณะเดียวกันขั้วโลกใต้ก็จะหันออกจากดวงอาทิตย์ ดังนั้น ในเดือนมิถุนายนประเทศในซีกโลกเหนือจะเป็นฤดูร้อน กลางวันจึงยาวกว่ากลางคืน ประเทศในซีกโลกใต้จะเป็นฤดูหนาว กลางวันสั้นกว่ากลางคืน

        ฤดูหนาวไม่ใช่เกิดจากความใกล้-ไกล ของดวงอาทิตย์ หากแต่เกิดจากความเอียงของแสงแดดที่ตกกระทบผิวโลกไม่ใช่ระยะห่างของดวงอาทิตย์จากโลก


ฤดูหนาว

        ในเดือนธันวาคม ประเทศในซีกโลกเหนือเป็นฤดูหนาวกลางวันสั้น กลางคืนยาว ประเทศในซีกโลกใต้จะเป็นฤดูร้อน กลางวันยาว กลางคืนสั้น ส่วนเดือนมีนาคมและกันยายน จะเหมือนกันทั้งสองซีกโลก


ฤดูร้อน

        ในยุคที่ไม่มีไฟฟ้าใช้มนุษย์อาศัยแสงจันทร์ ปัจจุบันเราสิ้นเปลืองพลังงานจำนวนมากเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้าใช้ แต่แสงแดดยังได้ชื่อว่าเป็นพลังงานที่สะอาดที่สุด เพราะไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมการนำแสงแดดมาเปลี่ยนเป็นไฟฟ้า จะเป็นทางออกที่ดีที่จะทำให้โลกอยู่รอดปลอดภัยจากมลภาวะในปัจจุบัน