การปลอดเชื้อมีความสำคัญอย่างยิ่งในทางการแพทย์ เพราะเป็นกระบวนการ ที่ทำให้จุลินทรีย์ อาจปนเปื้อนอยู่ในผลิตภัณฑ์ ทางการแพทย์นั้นตาย หรือไม่สามารถขยายพันธุ์ได้อีกต่อไป การปลอดเชื้อทำได้ โดยการใช้รังสีแกมมา จากธาตุโคบอลต์-60 และรังสีจาก เครื่องผลิตลำแสงอิเล็คตรอนพลังงานสูง เป็นตัวกลางในขบวนการปลอดเชื้อ การปลอดเชื้อด้วยรังสีมีประสิทธิภาพ สูงกว่าการปลอดเชื้อด้วยวิธีอื่น ๆ เช่น การอบด้วยความร้อน เพราะรังสีสามารถทำให้ผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์เกือบทุกชนิดปลอดเชื้อได้ โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์ที่มีรูปร่าง สลับซับซ้อน และที่อยู่ในภาชนะบรรจุขั้นสุดท้ายเรียบร้อยแล้ว โดยวิธีนี้ จะช่วยป้องกันการปนเปื้อน ที่เกิดจากการบรรจุหีบห่ออย่างได้ผล

นอกจากนี้ผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ ประเภทเนื้อเยื่อ ได้แก่ เนื้อเยื่อจากส่วนต่าง ๆ ของร่างกายที่ใช้สำหรับรักษาบาดแผลที่เกิดจากความร้อน และการปลูกถ่ายอวัยวะตัวอย่างเช่น กระดูก แผ่นเอ็นโคนขา เยื่อหุ้มสมอง กระดูกหูชั้นกลาง ถุงน้ำคร่ำและผิวหนัง เป็นต้น ก็สามารถนำมาทำการปลอดเชื้อด้วยรังสีได้

ปัจจุบันประเทศไทยมีโรงงานอุตสาหกรรมเกี่ยวกับ ปิโตรเลียม และปิโตรเคมี ขนาดใหญ่หลายโรง เช่น โรงแยกแก๊ส ของการปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย ที่มาบตาพุด จังหวัดระยอง โรงงานเหล่านี้เมื่อดำเนินการผลิตไปได้สักระยะ ต้องหยุดกระบวนการผลิต เพื่อตรวจสอบ โครงสร้างภายในของอุปกรณ์ และกระบวนการผลิด ซึ่งทำให้ประสิทธิภาพของการผลิตลดลง เพื่อแก้ปัญหานี้ ได้มีการนำเทคโนโลยีนิวเคลียร์ ซึ่งใช้สารกัมมันตรังสีที่มีระดับรังสีต่ำมากมาช่วยในการตรวจสอบโครงสร้างภายใน และสภาวะของกระบวนการผลิตในหอกลั่นและถังปิดต่าง ๆ โดยไม่ต้องหยุดกระบวนการผลิต ทำให้ทราบปัญหาต่าง ๆ ภายในหอกลั่น หรือถังปิดได้ เช่น การชำรุดของโครงสร้างภายในหรือความผิดปกติของกระบวนการผลิต นอกจากนี้ยังสามารถใช้หาอัตราการไหลของของเหลวหรือแก๊สในท่อ การหาจุดอุดตันในท่อ การหารอยรั่วของท่อส่งน้ำมัน การหาประสิทธิภาพของการผสมหรือการหาเวลาในการผสมสารต่าง ๆ เป็นต้น ซึ่งข้อดีของการใช้เทคโนโลยีนิวเคลียร์ก็คือ สามารถดำเนินการได้โดยไม่ต้องหยุดกระบวนการผลิต ทำให้ผู้เกี่ยวข้องสามารถวางแผนการแก้ปัญหาได้ล่วงหน้า อันจะเป็นการประหยัดเวลาในการแก้ไขปัญหาไม่สูญเสียเวลาในการผลิต และเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิตได้

---

รังสรรค์ ศรีสาคร