บทคัดย่อ การจัดหาเอกสารที่ผู้ใช้ต้องการทั้งเอกสารที่พมพ์เผยแพรแล้ว และยังมได้พมพืเผยแพร่และจัดส่งให้ผู้ใช้โดยเอกสารอาจอยู่ในรูปกระดาษ หรือวัสดุยอส่วนหรือเอกสารอเล็กทรอนกส์โดยคดค่าบริการ การใช้บริการนำส่งเอกสารของห้องสมุด มี 2 ลักษณะคือ 1. การใช้บริการนำส่งเอกสารในงานบรการสารนเทศของห้องสมุดมีขั้นตอนดังนี้ 1.1 รับคำขอจากผู้ใช้บรการ 1.2 ตรวจสอบความถูกต้องของรายละเอียดทางบรรณานุกรม หรือตรวจสอบจาก uncover โดยผ่านเครือข่ายอนเตอร์เน็ต เป็นต้น 1.3 เลือกบรษัทที่ใช้บรการนำส่งเอกสาร 1.4 จัดส่งคำขอใช้บริการ มีหลายวธี เช่น E-mail ระบบ Ariel และดทรสารเป็นต้น 1.5 รับเอกสารจากบรษัทผู้ให้บรการและจัดส่งผู้ใช้บรการ ใช้วธีทางไปรษณีย์ ผ่านเครือข่ายคอมพวเตอร์ระบบ Ariel และทางโทรสาร ค่าใช้จ่ายจะแตกต่างกัน 1.6 บันทึกสถตการใช้บรการ ได้แก่ ค่าใช้จ่ายในการใช้บรการ รายละเอียดเกี่ยวกับบรษัทผู้ให้บริการนำส่งเอกสารจำนวนเอกสารที่บริษัทผู้ให้บรการสามารถจัดส่ง หรือสามารถจัดส่งให้ห้องสมุด 2. การใช้บรการนำส่งเอกสารในการพัฒนาทรัพยากรสารนเทศ การเข้าถึงสารนเทศแทนการสะสมสารนเทศไว้ในห้องสมุดที่ต้องมีกระบวนการที่ต้องปฎบัต ตามอีกหลายั้นตอน เช่น กระบวนการทางเทคนิคต่างๆการดูแลรักษา การจัดให้บรการ เป็นต้น จึงเป็นไปได้วาบรการนำส่งเอกสารอาจเป็นทางเลือกหนึ่งของห้องสมุดในงานพัมฒนาทรัพยากรสารนิเทศที่เปลี่ยนไปจากลักษณะเดิม เช่น อาจใช้บรการนำสงเอกสารแทนการบอกรับวารสารซื้อใหม่ที่มีราคาแพง หรือใช้บรการทำส่งเอกสารแทนการเป็นสมาชกวารสารที่ปัจจุบันมีราคาแพง แต่มีปรมาณการใช้น้อย ประเภทของผู้ให้บรการนำส่งเอกสาร ซูซาน เอ็ม.วาร์ด แบ่งประเภทของผู้ให้บรการนำสงเอกสารดังนี้ 1. ผู้ให้บรการนำส่งเอกสารทั่วไป มีการนำเทคดนโลยีสมัยใหม่ไปประยุกต์ใช้ในการให้บริการ เช่นทางเว็บไซต์ ส่งผ่านเครือข่ายคอมพวเตอร์ผู้ให้บริการกลุ่มนี้เช่น uncover เป็นต้น 2. ผู้ให้นำส่งเอกสารเฉพาะด้าน/สาขา เช่น UMI ให้บรการนำส่งเอกสารที่เป็นวิทยานพนธ์ระดับปรญยาเอกของมหาวทยาลัยในสหรัฐอเมริกัน (ปัจจุบันปิดเพื่อปรับปรุง) NTS ให้บรการนำส่งเอกสารรายงานวจัยที่ได้รับทุนจากรัฐบาลสหรัฐ 3.ผู้ให้บรการนำส่งเอกสารที่เป็นผู้จำหน่วยฐานข้อมูล 4. ผู้ให้บริการนำส่งเอกสารที่ใช้สารนิเทศของหอสมุดแห่งชาติ 5. ผู้ให้บริการนำส่งเอกสารที่ที่เป็นห้องสมุด 6. ผู้ให้บริการนำส่งเอกสารที่เป็นสำนักพิมพ์ 7. ผู้ให้บริการนำส่งเอกสารที่เป็นนายหน้าค้าสารนเทศ การเลือกผู้ใช้บรการนำส่งเอกสาร 1. ราคา 2. ความน่าเชื่อถือ 3. วิธีการส่งเอกสาร 4. คุณภาพฐานข้อมูล 5. ระบบการเรียกเก็บค่าปรการ 6. ระยะเวลาในการให้บรการ 7. จำนวนเอกสารและประเภทเอกสารที่ใช้บรการ เทคโนโลยีที่ใช้ในการส่งเอกสาร นอกจากเว็บไซต์และฐานข้อมูลเอกสานสมบูรณ์ที่ผู้ให้บรการพัฒนาขึ้นดังที่ได้กล่าวแล้ว ยังมีระบบการจัดส่งเอกสารโดยใช้เทคดนโลยีโทรคมนาคม อีกวธีหนึ่งคือ ระบบ Ariel เป็นโปรแกรมสำหรับรับ-ส่งเอกสารโดยผ่านเครือข่ายอนเตอร์เน็ต ระบบการทำงานเร่มจากใช้สแกนเนอร์กราดภาพเอกสารจากต้นแบับข้อมูลต่างๆทั้งภาพและอัขระจะถุกเก็บไว้ในเครื่องไมโครคอมพิวเตอร์ จากนั้นจะจัดส่งไปยังปลาบทางซึ่งมีโปรแกรม Ariel ติดตั้งอยู่เช่นกันแล้วจึงพมพ์ข้อมูลทางเครื่องพิมพ์ ข้อดีของ 1) ประหยัดเวลา 2) ประหยัดค่าใช้จ่ายในระยะยาว 3) เอกสารมีความชัดเจนกว่าการใช้โทรสาร 4) เอกสารที่สแกนไว้ในคอมพวเตอร์สามารถเก็บไว้ในหน่วยความจำและสามารถส่งปลายทางที่ต้องการซํ้าได้อีก 5) ติดตั้งและใช้งานง่าย สรุป เนื่องจากมีสารนเทศจำนวนมากจนห้องสมุดไม้สามารถอาจสะสมได้ครบถ้วน อีกทั้งห้องสมุดยังคำนึงถึงความสามารถในการจัดกระทำกับสารนเทศโดยไม่ต้องดูและจัดเก็บ ประหยัดงบประมาณในการเญ็บเล่มและไม่ต้องใช้เวลาในการดำเนินการกับสารนเทศตามกระบวนการงานเทคนิคของห้องสมุด สีปาน ทรัพย์ทอง. วารสารห้องสมุด. ปีที่44 ฉบับที่3 กรกฏำคม-กันยายน 2543; 19-27
|