ยาดี ยาเสีย ดูอย่างไร

 ยาเป็นสิ่งจำเป็นในยามเราเจ็บป่วย ยาทุกชนิดจะมีอายุเพียงระยะหนึ่งแล้วจะหมดอายุ ซึ่งหมายถึงหมดประสิทธิภาพในการรักษา ไม่ควรนำมาใช้อีก แต่หากเมื่อใดการเก็บรักษายาอยู่ในสภาพที่ไม่เหมาะสม เช่น ซองยาปิดไม่สนิท เก็บในที่ร้อนถูกแสงแดดหรืออยู่ในที่ชื้น ยานั้นก็จะเสื่อมสภาพก่อนหมดอายุได้ การดูยาดี ยาเสีย อาจสังเกตได้ดังนี้

1. ดูจากวันหมดอายุ ที่พิมพ์ไว้ที่ฉลาก กล่องหรือแผงบรรจุยา ถ้ายานั้นอยู่นานเกินกว่าวันที่ระบุไว้ไม่ควรนำมาใช้ 2. ดูจากวันที่ผลิต ยาบางชนิดที่ผลิตมานานเกินกว่า 5 ปี ไม่ควรใช้ เพราะตัวยาบางอย่างอาจเสื่อมสภาพได้ 3. ดูจากสภาพของยา ดังนี้ 3.1 ยาเม็ด ให้ดูว่ามีสีต่างไปจากเดิมหรือไม่ ถ้าเป็นเม็ดยาที่เคลือบน้ำตาล เม็ดยาต้องไม่แตก ไม่เยิ้ม ถ้าเป็นชนิดแคปซูล ต้องไม่บวมพองและไม่มีตัวยาซึมออกมา 3.2 ยาน้ำ ถ้าเป็นชนิดน้ำใส ยาที่ดีต้องไม่มีตะกอน ไม่แยกชั้น สี กลิ่น รสของ ยาต้องไม่เปลี่ยนแปลง ถ้าเป็นยาน้ำแขวนตะกอน ต้องไม่จับกันเป็นก้อนแข็งหรือเละ เขย่าไม่ออก 3.3 ยาครีม เนื้อยาต้องเป็นเนื้อเดียวกัน ไม่แยกตัวเป็นน้ำใสและเนื้อครีมต้อง ไม่หยาบ 3.4 ยาหยอดตา ไม่ควรมีลักษณะขุ่นหรือตกตะกอน ยาหยอดตาบางชนิดต้อง เก็บที่อุณหภูมิต่ำ เช่น ในตู้เย็นช่องธรรมดา เพื่อป้องกันการเสื่อมสภาพของยาก่อนกำหนด และโดยทั่วไปเมื่อเปิดใช้แล้ว ไม่ควรเก็บนานเกิน 1 เดือน

ดังที่กล่าวมาแล้วนั้น ก่อนที่ท่านจะซื้อยามาใช้หรือมาเก็บไว้ที่ตู้ยาประจำบ้าน ควร สอบถามจากเภสัชกรเสียก่อนว่ายานี้เสียง่ายหรือไม่ หมดอายุเมื่อไหร่ และไม่ควรซื้อยามาเก็บไว้ทีละมาก ๆ และก่อนใช้ยาควรสังเกตสภาพของยานั้นด้วย เพื่อความปลอดภัยต่อตัวท่านเอง ด้วยรักและห่วงใย กลุ่มรักษ์สุขภาพ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี จักรีรัช ( ราชบุรี )

โดย : นางสาว วลัยรัตน์ พรเลิศ, โรงพยาบาลบ้านโป่ง, วันที่ 12 พฤศจิกายน 2544