บาดเจ็บจากการออกกำลังกาย

เมื่อการออกกำลังกายทำให้คุณบาดเจ็บ อุบัติเหตุเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้ตลอดเวลา รวมทั้งระหว่างการออกกำลังกาย เราป้องกันได้ด้วยการไม่ประมาทและมีสติอยู่เสมอ แต่ถ้าพลาดขึ้นมาจริงๆก็ต้องรู้วิธีปฐมพยาบาลอย่างง่ายๆ ศีรษะกระแทก แค่การตกจักรยานก็อาจทำให้ศีรษะกระแทกพื้นได้ ซึ่งเป็นการบาดเจ็บกับศีรษะที่พบบ่อยที่สุดและน่ากลัวที่สุด คุณอาจหน้ามือ ตาลาย ปวดหัว หรือหมดสติไปชั่วคราว อาการเหล่านี้จะค่อยๆดีขึ้น ยกเว้นว่าหมดสตินานเกิน 2-3 นาที หรืออาการแย่ลงเรื่อยๆ ควรนำส่งแพทย์โดยด่วน อย่างไรก็ตามแม้อาการจะไม่รุนแรง แต่ในกรณีที่ศีรษะถูกกระแทกอย่างรุนแรง คุณควรได้พบแพทย์เพื่อตรวจเช็คโดยละเอียดเป็นการไม่ประมาท จากนั้นพักผ่อนให้เต็มที่ ฟกช้ำ คนที่เล่นกีฬาประเภทใช้แร็กเกตอาจโดนหวดเข้าที่ต้นขา หรือคุณอาจหกล้ม จนทำให้เส้นเลือดฝอยแตก เกิดการฟกช้ำ บวมแดง และปวด วิธีปฐมพยาบาลอันดับแรกคือ ใช้ผ้าห่อน้ำแข็งนำมาประคบประมาณ 20 นาที หากว่าผ่านไปหลายวันอาการปวดไม่ดีขึ้น คุณอาจต้องเอ็กซเรบย์เพื่อดูว่ากระดูกได้รับการกระทบกระแทกด้วยหรือเปล่า ส่วนวิธีดูแลตัวเองคือ พักส่วนที่บาดเจ็บ พยายามอย่าใช้งาน

ข้อเท้าเคล็ด เกิดได้บ่อยที่สุด โดยเฉพาะกับบรรดานักวิ่งทั้งหลาย อาการคือจะปวดอย่างฉับพลัน บวม และอาจมีแผลถลอกฟกช้ำได้ ใช้น้ำแข็งประคบข้อเท้าที่เคล็ดทุกๆ 4 ชั่วโมง ตลอด 24-48 ชั่วโมงแรก ระหว่างนั้นควรพันข้อเท้าด้วยผ้ายืด เพื่อลดอาการบวม และพยายามอย่าลงน้ำหนักเท้าข้างที่ปวดขณะเดิน ข้อมือซ้น ข้อมือเป็นส่วนที่ได้รับการบาดเจ็บได้บ่อยเช่นกัน อาการคือช้ำ ปวด โดยเฉพาะเมื่อเคลื่อนไหวข้อมือ คุณควรพยายามตรึงข้อมือไว้ให้มากที่สุด ไม่ขยับเขยื้อน แล้วประคบด้วยน้ำแข็ง ทางที่ดีควรไปพบแพทย์เพื่อเอ็กซเรย์ดูว่ากระดูกหักด้วยหรือเปล่า ข้อมือซ้นอาจต้องใช้เวลานานถึง 8 สัปดาห์กว่าจะหายดี

นิ้วเคลื่อน มักเกิดกับผู้ที่เล่นกีฬาประเภทบอลต่างๆ อย่างบาสเกตบอล หรือวอลเลย์บอล เมื่อบอลกระแทกโดนนิ้วก็ทำให้นิ้วเคลื่อนได้คือ กระดูกโผล่ออกมานอกเบ้า วิธีปฐมพยาบาลง่ายมาก คือ จับปลายนิ้วและดึงให้กระดูกเข้าที่ แต่ถ้าคุณไม่กล้าหรือมั่นใจพอที่จะทำ ลองหาวัสดุที่ตรงๆและแข็งแรงพอควร เช่น ดินสอ ยึดติดกับนิ้วเอาไว้ แล้วไปหาหมอ นิ้วของคุณอาจบวมอยู่เป็นเดือนต้องพยายามพัก อย่าใช้งานนิ้วนั้นมาก การบีบลูกบอลเล็กๆที่นุ่มๆช่วยบริหารนิ้วได้ดีค่ะ เอ็นเข่าฉีก การเล่นกีฬาทุกประเภทสามารถทำให้เกิดอาการนี้ได้ ซึ่งคุณจะรู้สึก ปวด บวม และรู้สึกเหมือนเข่าจะแยกออกเป็นสองทางเลยทีเดียว อันดับแรกก่อนจะไปพบแพทย์ คุณต้องพยายามอย่าเหยียดขา ให้งอเข่าทำมุม 30 องศา และประคบด้วยน้ำแข็งบริเวณส่วนหน้าของหัวเข่า จากนั้นไปพบแพทย์โดยด่วน เมื่อเอ็นเข่าฉีก คุณอาจต้องหยุดการออกกำลังกายไปพักใหญ่ เพราะแม้แต่การออกกำลังกายเฉพาะส่วนบนของร่างกายก็ยังอาจสร้างแรงกดดันกับเข่าได้

โดย : นางสาว วิทิตา แจ้งเอี่ยม, โรงเรียนภูเก็ตวิทยาลัย, วันที่ 10 พฤศจิกายน 2544