กฎของคูลอมบ์ (Coulombs law )
คูลอมบ์ (Coulomb, พ.ศ. 2279 - 2349) เป็นคนแรกที่ศึกษา และวัดแรงระหว่างประจุ สองประจุบนทรงกลมตัวนำเล็กๆ โดยใช้เครื่องชั่งชนิดแรงบิด ( torsion balance ) แล้วตั้งกฎว่าด้วยแรงระหว่างประจุ ในปี พ.ศ. 2328
ผลการทดลองของคูลอมบ์
- ขนาดของแรงระหว่างประจุ แปรผกผันกับกำลังสองของระยะห่าง สองจุดประจุ
เมื่อ F = ขนาดของแรงระหว่างประจุ ; r = ระยะห่างระหว่างประจุ
- ขนาดของแรงระหว่างประจุ แปรผันตรงกับผลคูณ ของปริมาณประจุทั้งสอง
เมื่อ Q1 = ปริมาณประจุที่ 1 ; Q2 = ปริมาณประจุที่ 2
กฎของคูลอมบ์ F = KQ1Q2 / r2
K เป็นค่านิจของคูลอมบ์ ( Coulomb constance ) = 9 x 109 Nm2C-2 ในอากาศหรือสุญญากาศ
permittivity of free space = 1 / K
= 8.854 x 10-12 C2N-1m-2 ในอากาศหรือสุญญากาศ
ข้อควรจำ
- กฎของคูลอมบ์ ใช้ได้กับจุดประจุ ( point charge ) หรือประจุบนวัตถุที่อยู่ห่างกันมาก
- แรงระหว่างประจุ เป็นแรงคู่กริยา ประจุชนิดเดียวกัน ผลักกัน ประจุต่างชนิด ดึงดูดกัน ทิศของแรงอยู่ในแนวเส้นตรงที่ลากผ่านประจุทั้งสอง
ตัวอย่าง อิเล็กตรอนมีประจุ - 1.6 x 10-19 คูลอมบ์ และ 6.02 x 1023 อะตอมของไฮโดรเจนมีมวล 1 กรัม จะต้องเคลื่อนอิเล็กตรอนห่างจากใจกลางอะตอมไฮโดรเจนเท่าใด แรงดึงดูดระหว่างประจุจึงจะเท่ากับน้ำหนักของไฮโดรเจน 1 อะตอม
วิธีทำ น้ำหนักของไฮโดรเจน 1 อะตอม
สมมติอิเล็กตรอน อยู่ห่างจากใจกลางอะตอม x เมตร แล้ว
เกิดแรงดึงดูด 1.66 x 10-26 นิวตัน
แทนค่าในสูตร
1.66 x 10-26 x2 = 9 x 109x(1.6 x 10-19)2
x = 0.118
อิเล็กตรอน ต้องอยู่ห่างจากใจกลางอะตอม 11.8 เซนติเมตร |