ฟองน้ำ.....สัตว์ที่ทั้งสวยและแปลก

หลายร้อยปีมาแล้วที่หลายคนเข้าใจว่าฟองน้ำเป็นพืช เพราะมันไม่เคลื่อนไหวและแถมยังดูเหมือนมีรากยึดเกาะให้ติดอยู่กับที่ แต่อันที่จริงแล้ว ฟองน้ำจัดอยู่ในอาณาจักรสัตว์ มันเป็นสัตว์หลายเซลล์เริ่มแรกไม่มีหัวใจ ปอด สมอง อวัยวะรับสัมผัส หรือระบบประสาท ฟองน้ำที่คนรู้จักมีมากกว่า 5,000 ชนิด ซึ่งส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในมหาสมุทร มีเพียงจำนวนน้อยที่อยู่ในน้ำจืด เราสามารถพบฟองน้ำในน้ำลึกและน้ำตื้นแถบชายฝั่ง โดยมันจะเกาะอยู่ตามหิน เสาท่าเรือ และวัตถุใต้น้ำอื่นๆ บางชนิดอยู่โดดเดี่ยว บางชนิดอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม ฟองน้ำมีหลายขนาด รูปร่างและสีสัน บางชนิดไม่ใหญ่ไปกว่าเมล็ดข้าว แต่บางชนิดมีเส้นผ่านศูนย์กลางมากกว่า 2 เมตรและหนักถึง 45 กิโลกรัม ฟองน้ำอาจมีรูปร่างเหมือน พัด แจกัน ชาม หรือแตร บางชนิดมีรูปร่างกลม บางชนิดแตกกิ่งก้านเหมือนต้นไม้ ฟองน้ำส่วนใหญ่มีสีตุ่นๆหรือสีน้ำตาล แต่บางชนิดมีสีสันสดใสสวยงาม เช่น เขียว แดง ส้ม หรือ ม่วง

ฟองน้ำมีความสำคัญทางเศรษฐกิจทางเดียว คือการนำมาเป็นฟองน้ำถูตัว ฟองน้ำที่นำมาเป็นฟองน้ำถูตัวเมื่อยังมีชีวิตอยู่จะมีสีน้ำตาลเข้มหรือดำ แต่เมื่อนำมาตากแห้งและฟอกสี มันจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองน้ำตาลซีดๆ ฟองน้ำถูตัวนี้จะนุ่มนิ่มเพราะไม่มีสปิคูล (โครงสร้างคล้ายเข็มเล็กๆใช้ป้องกันตัวในฟองน้ำนางชนิด) แต่โครงสร้างของมันกลับประกอบด้วยเส้นใยสปอนจิน เมื่อแห้งฟองน้ำนี้สามารถดูดซับน้ำได้จำนวนมาก มนุษย์เรารู้จักคุณสมบัติของฟองน้ำชนิดนี้มาหลายพันปีแล้ว จากภาพวาดของชาวกรีกโบราณ แสองให้เห็นว่าฟองน้ำถูกนำมาใช้งานตั้งแต่ 4,000 ปีที่แล้ว

โดย : นาย ณวัฒน์ วงศ์วัฒนกิจ, โรงเรียนภูเก็ตวิทยาลัย, วันที่ 22 พฤศจิกายน 2544