ราก

ราก (root) เป็นอวัยวะของพืชที่เจริญเติบโตลงสู่ดินตามแรงโน้มถ่วงของโลก เพื่อช่วยยึดลำต้นให้ติดกับพื้นดิน รากส่วนใหญ่ไม่มีคลอโรฟิลล์ 1.2.1 โครงสร้างภายในของราก จากส่วนปลายรากขึ้นมาประกอบด้วยเนื้อเยื่อชั้นต่างๆแบ่งออกเป็นบริเวณต่างๆ บริเวณหมวกราก (root cap)เป็นบริเวณส่วนปลายสุดของราก ประกอบด้วยเซลล์ที่เรียงตัวกันอย่างหลวมๆ มีอายุสั้นเพราะมักจะฉีกขาด เมื่อรากยาวขึ้นและแทงลงไปในดิน ทำหน้าที่ป้องกันอันตรายให้แก่ราก บริเวณเซลล์แบ่งตัว (region of cell division) เป็นบริเวณที่มีกลุ่มเซลล์เนื้อเยื่อเจริญ เซลล์มีการแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส บางส่วนเจริญเป็นหมวกราก บางส่วนเจริญเป็นเซลล์ที่มีรูปร่างยาวขึ้นอยู่สูงถัดขึ้นไปจากบริเวณนี้ บริเวณเซลล์ยึดตัว (region of cell elongation) เป็นกลุ่มเซลล์ที่เจริญมาจากการแบ่งเซลล์บริเวณเนื้อเยื่อเจริญ บริเวณขนราก (region of root hair) อยู่เหนือบริเวณเซลล์ยืดตัว เซลล์เอพิเดอร์-มิสที่บริเวณผิวรากบางเซลล์เจริญกลายเป็นขนราก (root hair cell) เพื่อเพิ่มพื้นที่ผิวในการดูดซึมน้ำและแร่ธาตุ เนื้อเยื่อชั้นในเริ่มมีการเจริญเปลี่ยนแปลงเป็นเนื้อเยื่อถาวร บริเวณเซลล์เจริญเติบโตเต็มที่ (region of cell maturation) อยู่ในบริเวณขนรากและส่วนที่อยู่ถัดขึ้นไป กลุ่มเซลล์เปลี่ยนแปลงไปเป็นเนื้อเยื่อถาวร

เนื้อเยื่อของรากพืชใบเลี้ยงเดี่ยวและพืชใบเลี้ยงคู่ ที่ตัดตามขวางตรงบริเวณเซลล์เจริญเติบโตเต็มที่ เนื้อเยื่อภายในของรากแบ่งเป็นชั้น ๆ เรียงจากภายนอกเข้าไปตามลำดับดังนี้ 1. เอพิเดอร์มิส (epidermis) เป็นเนื้อเยื่อชั้นนอกสุด 2. คอร์เทกซ์ (cortex) เป็นเนื้อเยื่ออาณาเขตระหว่างเอพิเดอร์มิสกับสตีล ชั้นในสุดเป็นชั้นเอนโดเดอร์มิส 3. สตีล (stele) ส่วนที่อยู่ตรงกลางทั้งหมดของรากอยู่ถัดจากชั้นเอนโดเดอร์มิส ส่วนของสตีลจะแคบกว่าคอร์เทกซ์ 3.1 เพอริไซเคิล (pericycle) เซลล์ที่อยู่ถัดจากเอนโดเดอร์มิส เป็นแหล่งกำเนิดรากแขนง(second root) 3.2 มัดท่อลำเลียง (vascular bundle) ไซเลมอยู่ตรงกลางเป็นแฉก มีโฟลเอมอยู่ระหว่างแฉก 3.2 พิธ (pith) เป็นบริเวณตรงกลางของราก

สรุปได้ว่ารากเป็นอวัยวะของพืชที่ส่วนใหญ่ไม่มีสีเขียวของคลอโรฟิลล์ และเจริญลงสู่ดินตามแรงโน้มถ่วงของโลก เพื่อช่วยยึดลำต้นให้ติดกับพื้นดิน โครงสร้างภายในของรากจากบริเวณปลายรากขึ้นมาประกอบด้วย หมวกราก บริเวณเซลล์แบ่งตัว บริเวณเซลล์ยืดตัว บริเวณขนรากและบริเวณที่เซลล์เจริญเติบโตเต็มที่ โครงสร้างภายในของรากที่ตัดตามขวาง ประกอบด้วย เนื้อเยื่อเรียงเป็นชั้นๆ จากภายนอกเข้าไปเป็น เอพิเดอมิส คอร์เทกซ์ เพอริไซเคิล มัดท่อลำเลียง และพิธ

โดย : นาย ธีระ โอ่งวัลย์, อุตรดิตถ์ดรุณี, วันที่ 23 มีนาคม 2545