ทศชาติ 9 (วิธุรชาดก)

วิธุรชาดก ในเรื่องนี้พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นวิธุรบัณฑิต ผู้เป็นปราชญ์ในราชสำนักของพระเจ้าธนญชัยโกรัพยะแห่งกรุงอินทปัต พระวิธรบัณฑิตจะเป็นผู้ถวายธรรมแก่พระราชาจนเป็นที่เชื่อถือเลื่องลือไปทั่ว วันหนึ่งพระเจ้าธนญชัยได้เสด็จไปถือศีล ณ พระราชอุทยาน เหล่าพญานาค พญาครุฑ และพระอินทร์ ต่างพากันมาเจริญสมาธิบำเพ็ญสมณธรรม ณ สถานที่แห่งนี้ด้วย พระราชาทั้งสี่ต่างใคร่รู้ว่าศีลของผู้ใดจะประเสริฐกว่ากัน พระวิธุรบัณฑิตได้กราบทูลว่า ศีลของทั้งสี่พระองค์ต่างก็เลิศล้ำคุณธรรมเสมอเหมือนกัน ทั้งสี่พระองค์จึงทรงปีติยินดีกันทั่วหน้า จึงประทานรางวัลแก่วิธุรบัณฑิต

เมื่อพญานาคกลับถึงเมืองนาคก็พรรณาคุณของวิธุรบัณฑิต ทำให้มเหสีใคร่จะฟังธรรมบ้าง จึงออกอุบายแสร้งประชวรแล้วให้พระสวามีนำหัวใจของวิธุรบัณฑิตโดยที่เจ้าตัวต้องให้มาด้วยความเต็มใจ มิฉะนั้นนางจะถึงแก่ความตาย พญานาคจึงให้พระธิดาป่าวประกาศว่าถ้าผู้ใดนำหัวใจพระวิธรบัณฑิตมาได้จะยอมเป็นชายา ยักต์ปุณณกะ ได้อาสาไปท้าพนันกับพระเจ้าธนญชัย พระเจ้าธนญชัยทรงพ่ายแพ้จึงมอบพระวิธรบัณฑิตให้ไป ยักษ์ปุณณกะพยายามฆ่าพระวิธุรบัณฑิตหลายครั้งก็ไม่สำเร็จ เมื่อยักษ์ปุณณกะได้ฟังธรรมจากวิธุรบัณฑิต จึงเดความเลื่อมใส จะปล่อยตัวพระวิธุรบัณฑิต แต่พระวิธุรบัณฑิตยืนยันจะไปพบพญานาคให้ได้ ยักษ์ปุณณกะจึงพาไปยังเมืองนาค และได้แสดงธรรมแก่มเหสีของพญานาคตามความปรารถนาของนาง เพราะการแสดงธรรมก็คือหัวใจของพระวิธุรบัณฑิตนั่นเอง เมื่อวิธุรบัณฑิตกลับบ้านเมืองของตนแล้วก็ได้แสดงธรรมสั่งสอนประชาชนจนสิ้นอายุขัย บารมีประจำเรื่องนี้คือ "สัจจบารมี" ข้อมูลจาก "เกร็ดวรรณคดี" ชุดส่งเสริมเอกลักษณ์ไทย ฝ่ายวิชาการ หอสมุดกลาง 09

โดย : นาง อารมณ์ มงคลลักษณ์, ร.ร.วัดนาคนิมิตร, วันที่ 27 พฤษภาคม 2545