หลวงพ่อเพชรเป็นพระพุทธรูปสำริดปางมารวิชัยขัดสมาธิเพชร ศิลปเชียงแสน หน้าตักกว้าง 32 นิ้ว ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ที่วัดท่าถนน (เดิมชื่อวัดวังเตาหม้อ)
ใน พ.ศ.2436 หลวงพ่อด้วง เจ้าอาวาสวัดหมอนไม้ ขณะเดินทางกลับจากรับนิมนต์ไปทำบรรพชาที่วัดสว่างอารมณ์ ตำบลไผ่ล้อม อำเภอลับแล ได้ผ่านวัดสะแกซึ่งเป็นวัดร้าง พบเนินดินเป็นจอมปลวกขนาดใหญ่ มีเกศพระพุทธรูปโผล่ขึ้นมา เมื่อขุดดินออกพบว่าเป็นพระพุทธรูปสำริด มีพุทธลักษณะงดงามมาก หลวงพ่อด้วงจึงนำพระพุทธรูปดังกล่าวมาประดิษฐานไว้ที่วัดท่าถนน ในตัวเมืองอุตรดิตถ์ มีผู้คนมากราบไหว้บูชาจำนวนมาก ประกอบกับเป็นพระพุทธรูปประทับนั่งขัดสมาธิเพชร คนทั่วไปจึงเรียกกันว่า หลวงพ่อเพชร
เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสร้างวัดเบญจมบพิตรขึ้นและทรงให้บรรดาหัวเมืองเหนือจัดหาพระพุทธรูปหล่อส่งไปประดับที่พระระเบียงวัดเบญจมบพิตร หลวงพ่อเพชรก็ถกส่งไปด้วยแต่ก่อนนำไปส่ง ทางวัดได้หล่อพระพุทธรูปจำลองลักษณะเดียวกันกับหลวงพ่อเพชรขึ้นเพื่อเป็นองค์แทน หลวงพ่อเพชรประดิษฐานอยู่ที่วัดเบญจมบพิตรเป็นเวลา 10 ปี จึงได้นำกลับมาประดิษฐานไว้ที่วัดท่าถนนตามเดิม ดังข้อความซึ่งปรากฏอยู่ที่ฐานพระพุทธรูป หลวงพ่อเพชร ว่า
พระพุทธรูปองค์นี้ เมื่อ ร.ศ.119 พระจุลจอมเกล้ารัชกาลที่ 5 ได้อัญเชิญจากวัดท่าถนนไปไว้วัดเบญจมบพิตร ครั้น ร.ศ.129 หลวงนฤบาล (จะพันยา) อัญเชิญกลับวัดท่าถนน
|
