มหาชนกชาดก มีเค้าเรื่องว่า พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพระมหาชนก โอรสของพระเจ้าอริฏฐชนก แห่งนครมิถิลา เมื่อยังอยู่ในครรภ์พระมารดานั้น พระบิดาได้ทำสงครามกับกับพระอนุชาของพระองค์เองจนสิ้นพระชนม์ พระมารดาจึงหนีไปอยู่นครกาลจัมปากะ ต่อมาก็ประสูติพระมหาชนก เมื่อพระมหาชนกเติบใหญ่ขึ้น ทราบเรื่องราวของพระบิดา จึงทรงตั้งใจศึกษาศิลปวิทยาทุกแขนงจนแตกฉาน เมื่อพระชนม์ครบ 16 พรรษา จึงขอทุนทรัพย์จากพระมารดา นำไปทำการค้าทางเรือสำเภา เพื่อหาทุนไปชิงเมืองคืนมา แต่ขณะเดินทางกลางมหาสมุทร เรือสำเภาอับปางลง ผู้คนทั้งหลายบ้าก็จมน้ำตาย บ้างก็ตกเป็นเหยื่อของสัตว์ทะเล พระมหาชนกอดทนว่ายน้ำในมหาสมุทรถึง 7 วัน
นางมณีเมขลาผู้รักษามหาสมุทร เห็นแล้วเกิดความเลื่อมใส จึงช่วยพาส่งขึ้นฝั่งในอุทยานของพระเจ้าโปลชนก ซึ่งเสด็จสวรรคตไปแล้ว ในขณะนั้นพระธิดากำลังทรงหาคู่ครองด้วยการเสี่ยงรถ จนพระมหาชนกไขปริศนาได้ จึงได้เป็นผู้ครองราชสมบัตินั้น วันหนึ่งเสด็จประพาสอุทยาน ทรงเห็นต้นมะม่วง 2 ต้น ต้นหนึ่งออกผลเต็มต้น อีกต้นไม่มีผล ครั้นพอเสด็จกลับมาอีกครั้งพบว่ามะม่วงต้นที่มีผลเต็มนั้นถึงดึงหักโค่นลงหมด ส่วนต้นที่ไม่มีผลยังอยู่ดี ทำให้พระองค์ทรงเห็นโทษของการครองราชสมบัติ ว่าเปรียบเหมือนต้นมะม่วงที่มีผลก็มีภัย หากไม่มีผลก็ไม่มีภัย การสละราชสมบัติออกผนวชก็เหมือนต้นมะม่งที่ไม่มีผลย่อมไม่มีภัย จึงทรงออกผนวช เรื่องนี้เน้นการบำเพ็ญบารมี ในเรื่องความเพียรพยายาม คือ "วิริยบารมี"
ติดตามเรื่องต่อไปใน ทศชาติ (3)
ข้อมูลจาก....จิตรกรรมฝาผนัง นิทานชาดก (พระเจ้า 500 ชาติ) กรมวิชาการ
|
