แนะนำให้รู้จักจิตวิทยา T.A.

โสภัณฑ์ นุชนาถ. “แนะนำให้รู้จักจิตวิทยา T.A.”. วารสารวิชาการสถาบันราชภัฏธนบุรี. 1,1 (มกราคม-ธันวาคม 2544) : 24-26. คำว่าT.A. ย่อมาจากภาษาอังกฤษว่าTransactional Analysis ซึ่งแปลว่า การวิเคราะห์ปฏิสัมพันธ์ผู้เป็นเจ้าของคือ จิตแพทย์ชาวแคนาดา ชื่อดร. อีริค เบิร์น เขาค้นพบว่าบุคลิกภาพโดยรวมของบุคคลประกอบไปด้วย 3 ภาวะใหญ่ ๆ ที่เรียกว่าภาวะอีโก้ ภาวะทั้ง 3 นี้ จะมีอยู่ในคน ๆ เดียวกันในส่วนประกอบที่มากน้อยแตกต่างกันไป แล้วแต่การสั่งสมบุคลิกภาพมาตั้งแต่ในวัยเด็ก และภาวะอีโก้ในตัวเรานี้เองจะเป็นตัวกำหนดทิศทางที่เราติดต่อเกี่ยวข้องหรือมีปฏิสัมพันธ์ กับบุคคลอื่นในรูปแบบเฉพาะที่แตกต่างกันไป ภาวะอีโก้ทั้ง 3 นั้นได้แก่ 1. ภาวะความเป็นพ่อแม่ (Parent) 2. ภาวะความเป็นผู้ใหญ่ (Adult) 3. ภาวะความเป็นเด็ก (Child) ภาวะความเป็นพ่อแม่ เป็นการรวบรวมอันมหาศาลของการบันทึกสิ่งต่าง ๆ ไว้ในสมองต่อเหตุการณ์ภายนอกทีปราศจากข้อสงสัยที่บุคคลรับรู้มาตั้งแต่ต้น ๆ ของชีวิต โดยเฉพาะในช่วง 5 ปีแรกของชีวิต ภาวะความเป็นพ่อแม่มีหน้าที่สำคัญ 2 ประการ คือ 1. เป็นสิ่งที่รวบรวมบันทึกไว้ในสมองว่าพ่อแม่ ปฏิบัติตนอย่างไร และทำให้บุคคลปฏิบัติตนในเวลาต่อมาอย่างเดียวกับที่พ่อแม่ปฏิบัติต่อตน 2. เป็นสิ่งที่ทำให้เราสามารถตอบสนองได้ทันทีทันใดต่อสถานการณ์ต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน โดยไม่ต้องคิดคำนึงว่าอะไรจะเกิดขึ้น ทุกครั้งที่มีปัญหาอย่างเดียวกันเกิดขึ้น เช่น มีดมีความคม มีอันตราย ดังนั้นเวลาจะใช้มีดต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง ภาวะความเป็นผู้ใหญ่ มีเพียงลักษณะเดียว ภาวะความเป็นผู้ใหญ่ เป็นบุคลิกภาพของความมีเหตุผล สุขุมรอบคอบ บางทีก็เรียกว่า สติ ภาวะความเป็นผู้ใหญ่จะตัดสินใจด้วยข้อมูลต่าง ๆ ทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ ภาวะความเป็นผู้ใหญ่จะอยู่ตรงกลางระหว่างภาวะความเป็นพ่อแม่ และภาวะความเป็นเด็ก ภาวะความเป็นเด็ก แบ่งเป็น 2 ภาวะย่อย ๆคือ ภาวะเด็กเสรี หรือเด็กที่เป็นธรรมชาติ กับภาวะเด็กปรับตัว ภาวะความเป็นเด็กแต่ละคนไม่เท่าเทียมกัน ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมของครอบครัวหลาย ๆ แบบ บุคคลที่เติบโตมาจากครอบครัวที่น่าเบื่อหน่าย ครอบครัวที่เคร่งครัด ทะเลาะเบาะแว้ง หรือครอบครัวที่เลี้ยงดูแบบผู้ใหญ่เกินตัว เป็นต้น

โดย : นางสาว malee pinkes, ripw klongluang patumtani 13180, วันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2545