พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จ. บทละครพูดคำฉันท์ : มัทนะพาธา,
พิมพ์ครั้งแรก,2467
เป็นบทละครพูดที่แสดงให้เห็นถึงพิษร้ายอันเนื่องมาจากความรักตรงตามความหมายของชื่อเรื่องกล่าว คือ สุเทษณณ์เทพผู้ทรงฤทธานุภาพหลงรักมัทนะเทพธิดา แต่มัทนาไม่รักตอบจึงโกรธมากจึงสาปมัทนาให้เป็นดอกไม้ในเมืองมนุษย์ พอถึงวันเพ็ญจึงกลายร่างเป็นมนุษย์ วันหนึ่งเมื่อไรได้พบรักก็จะเป็นมนุษย์ตลอดไป มัทนามีรักเป็นครั้งแรกกับเท้าชัยเสนซึ่งมีมเหสีอยู่แล้วความเจ็บแห่งรักจึงเกิดขึ้นหลังจากเท้าชัยเสนพามัทนามาอยู่ในวัง มเหสีเกิดความหึงหวงปั้นเรื่องใส่ร้ายมัทนา มัทนาอ้อนวอนให้สุเทษณ์ช่วยให้สมหวังในความรักกับชัยเสน แต่สุเทษณ์ไม่ช่วยเพราะมัททนาไม่รักนมัทนาจึงต้องกลับไปเป็นดอกไม้ตลอดไป วรรณกรรมเล่มนี้มีความงดงามในแง่วรรณศิลป์ในบรรดารูปแบบของกวีนิพนธ์ไทยเนื่องจากฉันท์เป็นรูปแบบที่ประพันธ์ที่ไทยเรารับมาจากภาษาบาลีและสันกฤาจึงแต่งได้โดยสะดวก
|