การคิดอย่างมีวิจารณญาณ

การคิดอย่างมีวิจารณญาณเดี๋ยวนี้ต้องถือว่าเป็น "สิ่งจำเป็น" ไม่ใช่แค่สิ่งสำคัญเท่านั้น ทุกวันนี้เราอ่านทั้งหนังสือพิมพ์ นิตยสาร และบทความหลายๆ อย่าง ทั้งผ่านทางสิ่งพิมพ์ และผ่านทางอินเทอร์เนต สิ่งที่เราอ่านมีทั้งจริง แต่ง เสริม บางอันก็ “โมเม” ขึ้นบ้าง และนั้นทำให้เรา--ผู้อ่าน--ต้องมี “วิจารณญาณ” (หรือในภาษาอังกฤษคือ Critical) ในการอ่าน การอ่านอย่างมีวิจารณญาณเริ่มต้นด้วยการคิดอย่างมีวิจารณญาณ (critical thinking) ผู้เขียนได้อ่านเจอหนังสือ “ปะกิต” เล่มนึงน่าสนใจ เค้าสอนเกี่ยวกับการอ่าน คิด และเขียนอย่างมีวิจาณญาณ หนังสือเริ่มต้นด้วยแบบฝึกหัดการ “อ่าน” รูปภาพก่อน คล้ายๆ กับสิ่งที่ผู้เขียนกำลังจะเขียนดังนี้ (แบบฝึกหัดด้านล่างมาจากการประยุกต์นะครับ ไม่ใช่ตัวอย่างที่หนังสือเค้าเขียน)

ลองมองดูที่ภาพ แล้วตอบคำถาม 5 ข้อด้านล่าง 1. ภาพนี้เป็นภาพเกาะเสม็ด (ใช ่- ไม่ใช่ - ไม่แน่ใจ) 2. ผู้ถ่ายถ่ายภาพนี้ตอนสาย (ใช ่- ไม่ใช่ - ไม่แน่ใจ) 3. เรือลำที่เห็นเป็นเรือของชาวประมงที่อยู่แถวนั้น (ใช ่- ไม่ใช่ - ไม่แน่ใจ) 4. ทะเลแห่งนี้สะอาดมาก (ใช ่- ไม่ใช่ - ไม่แน่ใจ) 5. ทะเลนี้ไม่ค่อยมีนักท่องเที่ยวไปเที่ยว (ใช ่ - ไม่ใช่ - ไม่แน่ใจ) มาถึงตอนนี้ ก่อนที่จะกล่าวอะไรมากกว่านี้ อยากให้คุณลองถามตัวอีกอีกสัก 3 คำถาม (น้า นะอีก 3 ข้อเอง) 1. อะไรทำให้คุณตอบว่า “ใช่” 2. อะไรทำให้คุณตอบว่า “ไม่ใช่” 3. อะไรทำให้คุณตอบว่า “ไม่แน่ใจ” ถ้าจะให้ผู้เขียนเขียนคำตอบของคำถาม 5 ข้อ ตัวเองก็ตอบว่า “ใช่” สำหรับข้อ 2 3 4 – “ไม่ใช่” สำหรับข้อ 5 - และ “ไม่แน่ใจ” สำหรับข้อ 1 แต่ทว่า . . . คุณ “แน่ใจ” ว่าผมตอบตามที่ผมบอกคุณเหรอ?? w-bpf (w.bpf@attbi.com) หวังว่าจะทำให้คนไทยหันมาสนใจการอ่านและคิดอย่างมีวิจารณญาณครับ ออ “อย่า” แอบอ่านตรงนี้นะ (ยกเว้นทำแบบฝึกหัดด้านบนแล้ว) เพราะว่าอ่านแล้วรู้คำตอบข้อ 1 เลย ผมเอาที่อยู่เวบ (address) มาลงเพราะถือว่าผมไม่ได้ถ่ายรูปมาเอง เอารูปเค้ามาก็ต้องให้ “credit” เค้าหน่อย . . . . . . . . . . ขอขอบคุณรูปภาพจาก: http://www.urlaub.de/images/Thailand_Satun_Tarutao.jpg

โดย : นาย เกียรติพงศ์ ฤกษ์วันชัย, อดีตนร. รร. ศรีพฤฒา, วันที่ 8 มิถุนายน 2545