เขตอุทยานประวัติศาตร์สุโขทัย

วัดมหาธาตุ เป็นวัดใหญ่อยู่กลางเมือง สร้างสมัยพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ มีพระเจดีย์ต่างๆรวมถึง ๒๐๐ องค์นับเป็นวัดสําคัญประจํากรุงสุโขทัย มีพระเจดีย์มหาธาตุทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ศิลปะแบบสุโขทัยแท้ตั้งเป็นเจดีย์ประธานล้อมด้วยเจดีย์ ๘ องค์ บนฐานเดียวกัน คือ ปรางค์ศิลาแลงตั้งอยู่ที่ทิศทั้ง ๔ และเจดีย์แบบศรีวิชัยผสมลังกาก่อด้วยอิฐอยู่ที่มุม ด้านตะวันออกบนเจดีย์ประธานมีวิหารขนาดใหญ่ก่อด้วยศิลาแลง มีแท่นซึ่งเคยเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปสําริดที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย คือ พระศรีศากยมุนี ปัจจุบันได้รับการเคลื่อนย้ายไปอยู่ที่วัดสุทัศน์ฯ กรุงเทพฯ ด้านเหนือและด้ายใต้มหาธาตุมีพระพุทธรูปยืนภายในซุ้มพระ เรียกว่า "พระอัฎฐารศ" ด้านใต้ยังพบแท่งหินเรียกว่า "ขอมดําดิน" อีกด้วย ศาลาผาแดง เป็นศาสนสถานตามคติศาสนาฮินดูก่อด้วยศิลาแลง ส่วนยอดหักพังลงหมด รูปแบบทางสถาปัตยกรรม และประติมากรรมศิลา ที่เป็นรูปเคารพเปรียบเทียบได้กับศิลปะสมัยนครวัด (ราวปี พ.ศ. ๑๖๕๐-๑๗๒๐) จัดเป็นโบราณสถานที่มีอายุเก่าแก่ที่สุดในเมืองสุโขทัย เนินปราสาทพระร่วง หรือเขตพระราชวัง ตั้งอยู่ระหว่างทางด้านทิศตะวันออกของวัดมหาธาตุเป็นซากอาคารก่อด้วยอิฐ ขุดแต่งบูรณะแล้ว มีฐานบัวโดยรอบทําด้วยรูปปั้น สันนิษฐานว่าเนินแห่งนี้คือที่ตั้งของพระที่นั่งหรือปราสาทที่ประทับของกษัตริย์ราชวงศ์พระร่วงที่ครองกรุงสุโขทัยในกาลก่อน แต่องค์ประสาทหาชิ้นดีไม่ได้แล้ว เพราะคงจะสร้างด้วยเครื่องไม้เดี๋ยวนี้มีแต่ซากกระเบื้ยงมุงหลังคากระจัดกระจายทั่วไป ณ เนินปราสาทแห่งนี้ที่ได้ค้นพบศิลาจารึกพ่อขุนรามคําแหงและพระแท่นมนังคศิลา พระบรมราชานุสาวรีย์พ่อขุนรามคําแหงมหาราช สร้างขึ้นเมื่อปีพ.ศ.๒๕๑๘ ตั้งอยู่ริมถนนจรดวิถีถ่องทางทิศเหนือของวัดมหาธาตุ ลักษณะพระบรมรูปพ่อขุนรามคําแหงมหาราชเป็นพระบรมรูปหล่อด้วยโลหะทองเหลืองผสมทองแดงรมดํา ืขนาด ๒ เท่าขององค์จริง สูง ๓ เมตร ประทับนั่งห้อยพระบาทบนพระแท่นมนังคศิลาบาตาร พระหัตถ์ขวาถือคัมภีร์ พระหัตถ์ซ้ายอยู่ในท่าทรงสั่งสอนประชาชน พระแท่นด้านซ้ายมีพานวางพระขรรค์ไว้ข้างๆ ลักษณะพระพักตร์เหมีอนอย่างพระพุทธรูปสมัยสุโขทัยตอนต้น

โดย : นางสาว เนตรนภา พูดเพราะ, โรงเรียนอรัญประเทศ, วันที่ 21 มีนาคม 2545