คลิกเพื่อ
กลอน
กลอน คือ คำประพันธ์หรือการเขียนเรียงความที่มีคำคล้องจองกันหรือมีความสัมผัสกัน ตำราการแต่งคำประพันธ์ เรียกว่า ชุมนุมตำรากลอน
ลักษณะบังคับกลอนมีดังนี้
คณะ ของกลอนจัดเป็นบท บทหนึ่งประกอบไปด้วย 2 บาท เรียกว่า บาทเอก และ บาทโท
การแต่งกลอนจะต้องจบลงด้วยบาทโทเสมอ
บาทเอก ประกอบด้วยคำประพันธ์ 2 วรรค วรรคหน้า เรียกว่า วรรคสดับ หรือตำราสมัยเก่า
เรียกว่า วรรคสลับ วรรคหลัง เรียกว่า วรรครับ
บาทโท ประกอบด้วยคำประพันธ์ 2 วรรค คือวรรคสลับ วรรครับ วรรครอง และวรรคส่ง
คำกลอนวรรคหนึ่งจะประกอบด้วยคำหรือพยางค์ ตั้งแต่ 6 คำ ขึ้นไปจนถึง 9 คำ แต่ที่นิยมกันมาก คือ 8 คำ เรียกว่า กลอนแปด
สัมผัส การส่งสัมผัสของกลอน บังคับด้วยสัมผัสนอก ซึ่งเป็นสัมผัสสระส่วนสัมผัสในนั้นไม่บังคับ
กลอนแบ่งได้ 3 ประเภท
กลอนขับร้อง
มีจุดมุ่งหมายในการขับร้องแต่มีลักษณะพิเศษเพิ่มเติมแล้วแต่คำอธิบายแตกต่างกันออกไป เช่น
กลอนบทละคร เป็นบทละครใช้คำในวรรค ประมาณ 6-9 คำ แต่ต้องขึ้นต้นค้วย เมื่อนั้น บัดนั้น มาจะกล่าวบทไป
กลอนดอกสร้อย บังคับเหมือนกลอนทั่วไป ขึ้นต้นวรรคแรกเพียง 4 คำ คือ คำที่ 1 คำที่ 3 เป็นคำซ้ำ
คำที่ 2 เป็นคำคั้นคำว่า เอ๋ย
กลอนสักวา เป็นบทกลอนสั้น มีข้อบังคับทั่วไป เพียงขึ้นต้นว่า สักวา และลงท้ายด้วย เอย ที่นิยมก็คือ 4 คำกลอน
กลอนเสภา มีลักษณะบังคับเหมือนกลอนสุภาพ แต่จำนวนคำในวรรคไม่จำกัด สัมผัสตรงไหนก็ได้ถ้าเห็นว่าสมควร เสภามักขึ้นต้นด้วย จะกล่าวถึง ครานั้น จะกล่าวกับกล่าว ไม่จำกัดความยาว จบลงด้วยบาทดโท
กลอนสุภาพ
มีอีกชื่อหนึ่งเรียกว่า กลอนตลาด ส่วนมากแต่งเป็นเรื่องยาว กลอนประเภทนี้มีจุดม่งหมายในการอ่าน ขึ้นต้นด้วยวรรครับและจบลงด้วย เอย มีดังนี้
เพลงยาว เป็นทำนองจดหมาย ชายหญิงเขียนถึงกัน เพลงยาวอาจเปรียบได้กับหนังสือ
ประวัติศาสตร์
นิราศ ขึ้นต้นด้วยวรรครับ เช่นเดียวกับกลอนเพลงยาว บทแรกของนิราศมีเพียง 3 วรรค คือ
บาทเอก มี 1 วรรค บาทโท มี 2 วรรค เขียนเป็นเรื่องยาว พรรณนาถึงการเดินทางและสิ่งที่พบเห็นจากการเดินทาง
นิทานคำกลอน เป็นนิยายของไทยมีเค้าเดิมที่รู้จักกันดีกวีนำมาแต่งเป็นคำกลอน กลอนนี้บังคับเหมือนกลอนสุภาพ
กลกลอน
กลกลอน คือ กลอนสุภาพที่กวีตั้งใจแต่ง กลกลอนมี 2 ชนิด
กลอนกลบท เป็นกลอนที่กวีประดิษฐ์ข้อบังคับต่างๆ เพิ่มเติม เช่น สัมผัสสระ สัมผัสอักษร แต่ละวรรคแตกต่างกันแล้วแต่จะตั้งชื่อ
กลอักษร เป็นกลอนสุภาพ เช่น เดียวกับกลอนกลบท
เพิ่มข้อความ |