E-Books คืออะไร

นิยามง่ายๆ ก็คือ "หนังสืออิเล็กทรอนิกส์" เครื่องมือที่คุณต้องมีในการอ่านหนังสือประเภทนี้ก็คือฮาร์ดแวร์ประเภทเครื่องคอมพิวเตอร์หรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์พกพาอื่นๆ พร้อมทั้งติดตั้งระบบปฏิบัติการหรือซอฟต์แวร์ที่ใช้อ่านข้อความต่างๆ ตัวอย่างเช่น ออแกไนเซอร์แบบพกพา, Pocket PC หรือพีดีเอ เป็นต้น ส่วนการดึงข้อมูล E-Books ซึ่งจะอยู่บนเว็บไซต์ที่ให้บริการทางด้านนี้มาอ่านก็จะใช้วิธีการดาวน์โหลดผ่านทางอินเทอร์เน็ตเสียเป็นส่วนใหญ่ อย่างไรก็ตาม มิใช่ว่าฮาร์ดแวร์ทุกชนิดจะอ่านหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ได้ เนื่องจากมีข้อจำกัดของชนิดไฟล์บางประเภทนั่นเอง ซึ่งต้องแก้ปัญหาด้วยการนำซอฟต์แวร์บางตัวมาช่วย สำหรับซอฟต์แวร์ที่ใช้งานกับ E-Books ในปัจจุบันจะมีอยู่สองประเภทคือ ซอฟต์แวร์ที่ใช้อ่านข้อมูลจาก E-Books และซอฟต์แวร์ที่ใช้เขียนข้อมูลออกมาเป็น E-Books

ลักษณะไฟล์ของ E-Books

หากนักเขียนหรือสำนักพิมพ์ต้องการสร้าง E-Books จะสามารถเลือกได้สี่รูปแบบ คือ Hyper Text Markup Language (HTML), Portable Document Format (PDF), Peanut Markup Language (PML) และ Extensive Markup Language (XML) ซึ่งรายละเอียดของไฟล์แต่ละประเภทจะมีดังนี้

• HTML : เป็นรูปแบบที่ได้รับความนิยมสูงสุด  งานประเภทนี้จะมีนามสกุลของไฟล์หลายๆ แบบ เช่น .htm หรือ .html เป็นต้น สาเหตุหลักที่ได้รับความนิยมอย่างสูงนั้นมาจากบราวเซอร์สำหรับการเข้าชมเว็บต่างๆ เช่น Internet Explorer หรือNetscape Communicator ที่ใช้กันทั่วโลกสามารถอ่านไฟล์ HTML ได้ สำหรับไฟล์ XML ก็มีลักษณะเดียวกันกับไฟล์ประเภท HTML นั่นเอง
• PDF :  ไฟล์ประเภท PDF หรื Portable Document Format ถูกพัฒนาโดย Adobe System Inc เพื่อจัดเอกสารให้อยู่ในรูปแบบที่เหมือนเอกสารพร้อมพิมพ์ ไฟล์ประเภทนี้สามารถอ่านได้โดยระบบปฏิบัติการจำนวนมากและรวมถึงอุปกรณ์ eBook Reader ของ Adobe ด้วยเช่นกัน
• PML : พัฒนาโดย Peanut Press เพื่อใช้สำหรับสร้าง E-Books โดยเฉพาะ อุปกรณ์พกพาต่างๆ ที่สนับสนุนไฟล์ประเภท PML นี้จะสนับสนุนไฟล์นามสกุล .pdb ด้วย

ซอฟต์แวร์ หัวใจหลัก

ซอฟต์แวร์ที่จำเป็นสำหรับการทำงานของ E-Books นั้นจะแบ่งออกเป็นซอฟต์แวร์สำหรับการเขียน และซอฟต์แวร์สำหรับการอ่าน ซอฟต์แวร์ที่ใช้สำหรับการอ่านจะถูกติดตั้งอยู่กับอุปกรณ์ของผู้ใช้ทั่วไป แต่ซอฟต์แวร์ที่ใช้สำหรับการเขียนมักจะใช้กันเฉพาะในสำนักพิมพ์หรือในกลุ่มของผู้เขียนเท่านั้น

การเลือกใช้ซอฟต์แวร์ตัวใดจะขึ้นอยู่กับลักษณะการทำงานแต่ละประเภทรวมไปถึงอุปกรณ์ที่ผู้ใช้มีอยู่และความต้องการส่วนตัวของผู้ใช้ ผู้ใช้บางรายต้องการอ่าน E-Books ผ่านเครื่องคอมพิวเตอร์ ขณะที่คนอีกกลุ่มหนึ่งต้องการอ่านผ่านอุปกรณ์พกพา เป็นต้น

ซอฟต์แวร์สำหรับการอ่าน

ซอฟต์แวร์ยอดนิยมในการอ่าน E-Books บนเครื่องคอมพิวเตอร์ก็ได้แก่ Adobe Acrobat eBook Reader และ Microsoft Reader นั่นเอง แต่สำหรับอุปกรณ์พกพาอย่างปาล์มนั้นจะใช้ซอฟต์แวร์ตัวอื่นแทน เช่น Palm Reader

สำหรับโปรแกรม Adobe Acrobat eBook Reader นั้น ผู้ใช้สามารถเข้าไปดาวน์โหลดมาใช้งานได้ฟรีที่เว็บไซต์ www.adobe.com/epaper ขนาดความจุโปรแกรมประมาณ 9.76MB และต้องการพื้นที่บนฮาร์ดดิสก์สูงสุด 14.3MB

ส่วน Microsoft Reader Version 2.0 เป็นของค่ายผู้ผลิตซอฟต์แวร์ยักษ์ใหญ่อย่างไมโครซอฟท์ สามารถใช้กับระบบปฏิบัติการวินโดวส์ได้ทุกรุ่น ไม่ว่าจะเป็นเครื่องคอมพิวเตอร์เดสก์ทอป เครื่องโน้ตบุ๊กหรือเครื่อง Pocket PC 2002 ก็ตามสามารถดาวน์โหลดมาใช้งานได้ฟรีที่เว็บไซต์ www.microsoft.com/reader ตัวซอฟต์แวร์จะมีขนาดก่อนติดตั้ง 3.65MB แต่เมื่อทำการติดตั้งแล้วจำเป็นต้องใช้พื้นที่เพิ่มขึ้นอีก 2.57MB ต้องมีพื้นที่บนฮาร์ดดิกส์ 19MB พร้อมการ์ดแสดงผลและจอมอนิเตอร์แบบ VGA หรือสูงกว่า ซึ่งสามารถแสดงผลได้จำนวน 16 บิตสีเป็นอย่างน้อย สำหรับเวอร์ชันล่าสุดจะมีคุณสมบัติการแสดงผลแบบใหม่ที่เรียกว่า ClearType ซึ่งได้เพิ่มความละเอียดในการแสดงผลให้สูงขึ้นจากเวอร์ชันเก่าถึง 300 เปอร์เซ็นต์ ส่วนภาษาที่สามารถใช้งานร่วมกับซอฟต์แวร์ตัวนี้ได้คือภาษาอังกฤษ, ฝรั่งเศส, เยอรมัน, อิตาลีและสเปน

สุดท้ายคือ eBook Reader สำหรับปาล์ม ซึ่งพัฒนาโดยบริษัท Palm Digital Media ใช้กับอุปกรณ์พกพาหลากหลายรุ่นด้วยกัน เช่น Pro Palm 125, m500, M505, Sony CLIE, HandEra 330 และ Pocket PC โดยซอฟต์แวร์ eBook Reader เวอร์ชันล่าสุดคือ Palm Reader Pro

ซอฟต์แวร์ตัวนี้จะมีจำหน่ายในสองรูปแบบ คือ จำหน่ายพร้อมกับซอฟต์แวร์ eBook Font Pack ในราคา US$19.95 หรือจำหน่ายเฉพาะ eBook Reader ในราคา US$9.95 สามารถเข้าไปดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ www.peanutpress.com

ซอฟต์แวร์สำหรับการเขียน

ซอฟต์แวร์ประเภทนี้สามารถสั่งซื้อผ่านทางอินเทอร์เน็ต โดยการเลือกใช้จะต้องคำนึงถึงข้อจำกัดของฮาร์ดแวร์ที่ผู้ใช้มีอยู่

• โปรแกรม ExeBook Self-Publisher 1.2  : มีฟังก์ชันต่างๆ ตามมาตรฐานไม่ซับซ้อนมากนัก เหมาะสำหรับมือใหม่ที่เริ่มหัดสร้าง E-Books มีจำหน่ายทางเว็บไซต์ www.exebook.om ในราคา US$50 ซึ่งเว็บไซต์นี้จะรับเป็นตัวแทนจำหน่าย E-Books ที่เราเขียนด้วย
• โปรแกรม e-ditor เวอร์ชัน 2.0 : พัฒนาโดย www.editorial.com สำหรับโปรแกรมตัวทดสอบสามารถดาวน์โหลดได้ที่เว็บไซต์ http://editorial.com/software.html  เหมาะสำหรับคนที่มีพื้นฐานทางด้านนี้มาบ้างแล้ว มีคุณสมบัติเด่นๆ คือ สามารถทำงานร่วมกับซอฟต์แวร์อื่นๆ ได้ดีไม่ว่าจะเป็น Flash, Shockwave, Real-Audio และ QuickTime ซึ่งจะทำให้สามารถสร้างส่วนโต้ตอบระหว่างกันได้อีกด้วยสำหรับรุ่นที่จำหน่ายทั่วไปจะมีราคาเท่ากับ US$149 โดยมีคุณสมบัติการรักษาความปลอดภัยของงานและการแชร์งานเพิ่มเติมเข้ามา

• Mobipocket Publisher 3.0 : เป็นโปรแกรมระดับไฮเอนด์อีกตัวหนึ่ง มีอยู่สองเวอร์ชันด้วยกันคือ Standard Edition ซึ่งเหมาะกับบุคคลทั่วไป มีราคาจำหน่ายที่ US$149 และ Professional Edition ซึ่งเหมาะสำหรับสำนักพิมพ์ จำหน่ายในราคา US$999 อย่างไรก็ตาม ผู้ใช้ก็สามารถทดลองดาวน์โหลดซอฟต์แวร์เวอร์ชัน Personal Edition มาใช้ได้ฟรีที่เว็บไซต์ www.mobipocket.com/en/downloadsoft/default.asp

ฮาร์ดแวร์ มองข้ามไม่ได้

ฮาร์ดแวร์สำหรับ E-Books จะแบ่งย่อยออกเป็นสองกลุ่มคือกลุ่มผู้ใช้เครื่องคอมพิวเตอร์เดสก์ทอปและเครื่องคอมพิวเตอร์โน้ตบุ๊ก ส่วนกลุ่มที่สองคือกลุ่มผู้ใช้อุปกรณ์พกพาต่างๆ ส่วนเครื่องคอมพิวเตอร์ทีใช้ซีพียูระดับเพนเทียมจะสามารถอ่าน E-Books ได้แทบทั้งสิ้น เพียงแต่ให้ติดตั้งซอฟต์แวร์บางตัวเพิ่มเติมลงไปเท่านั้น

สำหรับอุปกรณ์ในรูปแบบพกพานั้นสามารถแบ่งออกเป็นสองหมวดหมู่คือ

• อุปกรณ์พกพาทั่วไปเช่น PDA, PocketPC และออกาไนเซอร์อิเล็กทรอนิกส์ทั่วไปซึ่งมีความสามารถในการอ่าน E-Books ด้วย
• Tablet PC และ Webpads ซึ่งใช้สำหรับงาน E-Books โดยเฉพาะ

ส่วนอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์พกพาที่มีความสามารถในการอ่าน E-Books อยู่ด้วยได้แก่ Compaq iPAQ, HP Jornada, Handera, Handspring และ Sony CLIE เป็นต้น ในส่วนของ Tablet PC ได้แก่ Compaq Tablet PC, goReader Tablet PC, Microsoft Tablet PC, PaceBook Tablet PC, ViewPad 1000 Tablet PC

สำหรับคนที่ชอบทำงานกับ Webpads และต้องการใช้งานร่วมกับ E-Books ด้วยก็มีอุปกรณ์ที่น่าสนใจคือ AirSpeak Flair, Qubit Orbit, Monec, Pal Max, Geode และView Tech เป็นต้น

ส่วนเรื่องของอุปกรณ์เฉพาะสำหรับ E-Books นั้น อุปกรณ์บางชิ้นถูกออกแบบมาเพื่อใช้งานกับ E-Books โดยเฉพาะ โดยมีขนาดเล็กเท่ากับสมุดบันทึกเล่มเล็กๆ และมีหน้าจอแสดงผลด้านบน มีปุ่มควบคุมการทำงานอยู่ที่ด้านข้างหรืออาจจะควบคุมผ่านหน้าจอได้โดยตรง

นอกจากนี้ อุปกรณ์รุ่นใหม่ๆ จะมีฟังก์ชันเสริมอื่นๆ  เช่น มีโมเด็มในตัว ซึ่งจะช่วยให้ผู้ใช้สามารถดาวน์โหลดข้อมูลต่างๆ จากอินเทอร์เน็ตได้โดยตรง จากเดิมที่ต้องทำการเชื่อมต่อเข้ากับเครื่องคอมพิวเตอร์เสียก่อน