ในการใช้งานฮาร์ดดิสก์เพื่อเก็บข้อมูลนั้น ในขั้นตอนแรกจะต้องการฟอร์แมตฮาร์ดดิสก์ให้เตรียมพร้อมสำหรับการเก็บข้อมูลก่อน การฟอร์แมตฮาร์ดดิสก์นั้นจะเป็นการแบ่งฮาร์ดดิสก์เป็นห้องย่อย ๆ ที่เรียกว่า “คลัสเตอร์” (Cluster) โดยขนาดของคลัสเตอร์จะขึ้นอยู่กับขนาดของฮาร์ดดิสก์และรูปแบบการจัดเก็บ ในการจัดเก็บไฟล์ลงในฮาร์ดดิสก์ ระบบจะจัดเก็บลงในคลัสเตอร์ที่ว่าง ถ้าคลัสเตอร์เดียวไม่เพียงพอ จะใช้ คลัสเตอร์ที่อยู่ถัดไป ทำเช่นนี้เรื่อยไปจนเก็บเรียบร้อยทุกไฟล์ ในตอนแรกที่จัดเก็บแล้วเป็นฮาร์ดดิสก์ใหม่ ไฟล์ที่จัดเก็บในคลัสเตอร์อย่างต่อเนื่อง จนเมื่อมีการลบไฟล์ออกไปคลัสเตอร์ที่ตำแหน่งนั้นจะว่าง เมื่อจัดเก็บไฟล์ต่อไป ไฟล์นั้นจะเก็บลงในตำแหน่งที่ว่าง ถ้าคลัสเตอร์ไม่พอก็จะเก็บใน คลัสเตอร์อื่นที่อาจจะอยู่ห่างไกลออกไป ทำให้ข้อมูลของไฟล์กระจัดกระจายทั่วไป นี้เป็นเพียงไฟล์เดียว ถ้ามีไฟล์มากมายลองพิจารณาดูว่าจะมีข้อมูลที่กระจัดกระจายมากมายขนาดไหน เมื่อข้อมูลของไฟล์กระจัดกระจายก็จะมีผลทำให้การทำงานช้าลงไป ลักษณะนี้เราเรียกว่าดิสก์มีการกระจัดกระจายของข้อมูล (Defragmented) ดังนั้นเพื่อเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพให้สูงขึ้น คุณจะต้องทำการจัดระเบียบให้ข้อมูลแต่ละไฟล์มาเรียงต่อเนื่องกัน ในวินโดวส์ 98 ได้เตรียมเครื่องมือ Disk Defragmenter สำหรับการจัดระเบียบนี้ การใช้ Defragmeter นี้ทำได้บ่อยตามต้องการ แต่ขอแนะนำว่าควรทำเดือนละ 1 ครั้ง การใช้โปรแกรม Scandisk มีวิธีดังต่อไปนี้

คลิกที่ปุ่ม Start Programs Accessorries System Tools Disk Defragmenter หลังจากนั้นจะปรากฎไดอะล็อกซ์ บ็อกซ์ Select Drive ให้เลือกไดรฟ์ที่ต้องการ (ในที่นี้คือไดรฟ์ C แล้วคลิกที่ Settings เพื่อเลือก ออปชันการจัดเรียงดิสก์ เลือกออปชันตามต้องการ (ในที่นี้เลือกว่าให้เรียงไฟล์โปรแกรม และเช็คข้อผิดพลาดของดิสก์) แล้วคลิก OK หลังจากนั้นจะกลับมาที่ไดอะล็อก บ๊อกซ์ Select Drive ให้คลิกที่ OK เพื่อเริ่มต้นจัดเรียงดิสก์ หลังจากนั้นระบบจะทำการจัดเรียงดิสก์ ถ้าต้องการแสดงรายละเอียดการจัดเรียงดิสก์ ให้คลิกที่ Show Details จะเกิดผลตามขั้นตอน ที่ 7 ถ้าเกิดข้อผิดพลาดกับดิสก์จะปรากฎไดอะล็อกบ๊อกซ์ให้เลิกจัดเรียงดิสก์ก่อนแล้วใช้ Scan Disk เพื่อแก้ปัญหาให้เรียบร้อยก่อน ให้คลิกที่ OK จากขั้นตอนที่ 5 ถ้าคลิกที่ Show Details จะปรากฎไดอะล็อกบ็อกซ์ดังรูป (ถ้าไม่ต้องการแสดงรายละเอียดให้คลิกที่ Hide Details) หลังจากจัดเรียงดิสก์เรียบร้อยแล้ว จะ ปรากฎไดอะล็อกบ็อกซ์ถาม ว่าต้องการเลิกใช้งานหรือไม่ ให้ตอบ Yes

โดย : นางสาว ชุลีพร ปานธูป, ทุ่งกะโล่วิทยา, วันที่ 18 พฤษภาคม 2545