ข้อเคล็ด หรือข้อแพลง (Sprains)
สาเหตุ เกิดเนื่องจากข้อเคลื่อนไหวมากเกินไป อันเนื่องมาจากการชน บิด พลิก อย่างแรงทำให้เยื่อหุ้มข้อหรือเอ็นรอบๆ ข้อฉีกขาดหรือช้ำ บริเวณที่พบมากได้แก่ ข้อเท้า ข้อมือ หัวเข่า และหัวไหล่อาการ บริเวณข้อจะบวมและร้อน ปวด และจะยิ่งปวดมากขึ้นเมื่อเคลื่อนไหวหรือใช้มือกด
การปฐมพยาบาล
1. ให้ข้อข้างนั้นได้พักอยู่นิ่งๆ ไม่ควรเคลื่อนไหวข้อโดยไม่จำเป็น ถ้าสวมรองเท้าอยู่ขณะข้อเท้าแพลง อย่าถอดออก ให้ใช้ผ้าสามเหลี่ยมพันยึดข้อเท้าให้อยู่นิ่ง
2. ยกข้อที่บาดเจ็บให้สูง เช่น ยกปลายเท้าให้สูง หรือถ้าเป็นที่ข้อมือควรใช้ผ้าคล้องคอเอาไว้
3. ใช้ผ้าชุบน้ำเย็นหรือผ้าห่อน้ำแข็งทุบละเอียดประคบตรงบริเวณที่เจ็บหรือบวมหลายๆครั้ง เสร็จแล้วพันข้อด้วยผ้ายืด เพื่อจำกัดการเคลื่อนไหวของข้อ ถ้าสงสัยว่าอาจจะมีกระดูกแตกร้าวให้นำส่งแพทย์
4. หลังจากประคบเย็นมา 72 ชั่วโมง แล้วให้เปลี่ยนมาประคบร้อนด้วยการชะโลมน้ำมันร้อนทาด้วยบาล์มร้อนตลอดจนการคลึง นวดเบาๆ ตรงบริเวณที่บวมจะทำให้การไหลเวียนของเลือดบริเวณนั้นดีขึ้น
วิชัย วนดุรงค์วรรณ และ ทศศาสตร์ หาญรุ่งโรจน์. การปฐมพยาบาล . พิมพ์คร้งที่ 5. นครปฐม : หน่วยกีฬาเวชศาสตร์ สาขาเวชศาสตร์แรงงานและการกีฬา ภาควิชาศัลยศาสตร์ออร์โธปิดิคส์และกายภาพบำบัด มหาวิทยาลัยมหิดล, 2536.
|