เมทริกซ์โปรแกรม matrix program
เมทริกซ์โปรแกรมเป็นโปรแกรมบำบัดรักษา ผู้ติดสารแอมเฟตามีนแบบผู้ป่วยนอก เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยมีกิจกรรมหลักของการบำบัดรักษา คือ
1. การฝึกทักษะในการเลิกยาระยะเริ่มต้น
2. การป้องกันการกลับไปเสพยาซ้ำ
3. การให้ความรู้แก่ครอบครัว
4. กลุ่มเพื่อนช่วยเพื่อน
ลักษณะเฉพาะของเมทริกซ์โปรแกรม
1. เป็นการรักษาแบบผู้ป่วยนอก (ไป-กลับ) เพื่อให้ผู้ป่วยได้ฝึกทักษะเรียนรู้การหยุดเสพยาในสถานการณ์จริง
2. มีการผสมผสานการบำบัดรักษาที่หลากหลาย
3. มีการกำหนดกรอบขอบเขตเนื้อหาที่แน่นอนชัดเจนในแต่ละวัน
4. ผู้ป่วยจะได้รับคู่มือคนละ 1 เล่ม มีเนื้อหาความรู้เกี่ยวกับสาเหตุการติดยา มีแบบฝึกหัดให้ผู้ป่วยทำเมื่อมารับการบำบัดทุกครั้ง
5. ด้วยแนวคิดว่าการติดยาเป็นความเจ็บป่วยของสมอง การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหลายอย่างจะทำให้ผู้ติดยาสามารถกลับมาควบคุมตนเอง ได้อีกครั้งไม่กลับไปเสพยาซ้ำและคงสภาพนี้ไปอย่างต่อเนื่องและยาวนานถาวร
6. ใช้วิธีการเชิงบวกสอนให้คิด
กระบวนการรักษาแบบเมทริกซ์ ประกอบด้วย
1. กลุ่มให้คำปรึกษารายบุคคล/ครอบครัว (Individual / Conjoint Sessions) เป็นการให้คำปรึกษาแก่ทั้งผู้ป่วยและญาติ
2. กลุ่มฝึกทักษะการเลิกยาระยะเริ่มต้น (Early Recovery Skill Group) เป็นการให้ความรู้แก่ผู้ป่วยเกี่ยวกับผลของยาเสพติดต่อสมองเพื่อให้ผู้ป่วยเข้าใจว่าเหตุใดจึงไม่สามารถเลิกยาเสพติดได้
3. กลุ่มป้องกันการทวนกลับไปใช้ยา (Relapse Prevention Group) เป็นการให้ความรู้ผู้ป่วยในด้านการปรับตัวทางจิตสังคม
4. การให้ความรู้ครอบครัวเป็นกลุ่ม (Family Education Group) เป็นการให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสาเหตุของการใช้สารเสพติด
5. กลุ่มเพื่อนช่วยเพื่อน (Social Support Group) เป็นกลุ่มที่ช่วยให้ผู้ป่วยที่อยู่ในระยะ
กลาง ๆ ของการเลิกยา (หยุดเสพได้ 3-4 เดือน) เรียนรู้การใช้ชีวิตในสังคมได้โดยไม่ใช้ยาเสพติด
6. โปรแกรม 12 ขั้นตอน (Twelve-Steps Program) เป็นกลุ่มพบปะกันระหว่างกลุ่มผู้ป่วยล้วน ๆ
ที่มา : กองประสานการปฏิบัติการบำบัดรักษาผู้ติดยาและสารเสพติด กระทรวงสาธารณสุข
|