ในฤดูหนาวคราวหนึ่ง บรรดาช้างทั้งหลายเดือดร้อนด้วยเรื่องน้ำสำหรับกิน จึงพากันร้องทุกข์ต่อประมุขของมันว่าสระน้ำซึ่งมีอยู่เพียงสระเดียวนั้น สัตว์สี่เท้า เล็ก ๆ ทั้งหลายก็อาศัย กินอยู่แล้ว นอกจากสระนี้ก็ไม่เห็นมีที่ไหน ขอให้แก้ไขความ เดือดร้อนตามที่เห็นสมควร พญาช้างผู้นำโขลงจึงออกเสาะหาแหล่งน้ำในที่ใกล้และไกล ไม่ช้าก็พบสระใหญ่ น้ำใส สะอาดน่ากินในถิ่นอันเป็นที่อยู่ของละมั่งตัวเล็ก ๆ เมื่อสัตว์ใหญ่ได้มีความสุขอนันต์ สัตว์เล็กก็มีความทุกข์มหันต์ เพราะที่อยู่ที่กินในถิ่นนั้นมีสัตว์ใหญ่เข้าไปเบียดเบียน การที่ช้างโขลงใหญ่พากันไปกินน้ำที่สระนั้นทุกวัน ละมั่งคงจะต้องสูญพันธุ์อย่าง ไม่ต้องสงสัย เมื่อละมั่งมีความวิตกในเรื่องนี้ ก็มีความคิดที่จะแก้ไข และละมั่งชราก็อาสาไป จัดการกับช้างด้วยสติปัญญามัน ในคืนที่มีดวงจันทร์ปรากฏในท้องฟ้า และละมั่งชราปรากฏคนอยู่บนภูเขา เพื่อจะได้ ดำเนินแผนการของมันได้อย่างปลอดภัย โอ ราชาแห่งช้างทั้งหลาย
ละมั่งชราพูดกับพญาช้าง ข้าพเจ้ามาหาท่านตามเทวบัญชาแห่งพระเจ้าจันทรามหาราชผู้ยิ่งใหญ่ใน สรวงสวรรค์ ตัวท่านนี้คือผู้ใดเล่า? พญาช้างถาม และท่านมีธุระอันใดหรือ? ละมั่งชราตอบว่า ข้าพเจ้า คือ เอกอัคราชฑูตมาพูดกับท่านตามเทวบัญชา แห่งพระเจ้าจันทรา มหาราชผู้ยิ่งใหญ่ในสรวงสวรรค์ ในกรณีที่ท่านได้ขับไล่ละมั่งทั้งหลายไปจากถิ่นนี้ ทั้ง ๆ ที่ พระเจ้าจันทราได้แต่งตั้งให้ละมั่งเป็นผู้ดูแลรักษาสระน้ำนั้นเป็นการกระทำที่ไม่ถูกต้องอย่างยิ่ง ความจริง เราละมั่งทั้งหลายเป็นผู้พิทักษ์รักษาสระน้ำนั้นโดยเฉพาะ" พญาช้างได้ฟังดังนั้นก็มีความกลัว แก้ตัวว่ามันกระทำไปด้วยความไม่รู้จริง ๆ ยิ่งกว่านั้นพญาช้างยังได้ให้สัญญาไว้ว่า จะไม่ย่างกรายเข้ามาในถิ่นนี้อีกเลย ละมั่งจึงสำทับว่า ถ้าเช่นนั้น ท่านจงไปกับข้าพเจ้า ไปแสดงความเคารพต่อเทพเจ้า ผู้สถิตอยู่ในที่นี้ และกำลังโกรธกริ้วท่านจนสั่นสะท้าน เพื่อเป็นการวิงวอนให้ยกโทษ พญาช้างก็ปฏิบัติตามถ้อยคำของละมั่งเป็นอย่างดี ละมั่งใช้ให้พญาช้างดูเงาดวงจันทร์ที่ไหวสั่นอยู่ในสระนั้นพร้อมกับบอกพญาช้างว่า นั่นคือเทพเจ้าที่กำลังสั่นไหวไปด้วยความโกรธกริ้วนักหนา ละมั่งชราออกคำสั่งให้พญาช้างหมอบกราบ พญาช้างก็ปฏิบัติตามด้วยความเกรงกลัวจนตัวสั่น พร้อมกับพูดออกมาด้วยเสียง ที่มีอาการสั่นเช่นเดียวกับตัวของมันว่า เทพเจ้าผู้ยิ่งใหญ่ในสรวงสวรรค์ อันความผิดของลูกช้างในครั้งนี้ มิได้มีเจตนาจะ ลบหลู่ ดูหมิ่นแต่ประการใด ลูกช้างกระทำไปด้วยความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ขอท่านผู้ยิ่งใหญ่ ในสรวงสวรรค์ โปรดประทานอภัยแก่ลูกช้างด้วยเถิด พูดแล้วพญาช้างผู้มีร่างอันมหึมา ก็หมอบกราบเงาในน้ำตามคำสั่งของสัตว์ที่เล็กกว่า แล้วก้มหน้าเดินตัวลีบกลับไป : นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
การอ้างพระนามของกษัตริย์ผู้ทรงอำนาจเลิศล้ำ ย่อมนำมาซึ่งความสุขสมบูรณ์ทั้งปวง
ช้างกับละมั่ง . 2545 . [Online] . เข้าถึงได้จาก www.geocities.com/hollywood/film/5225/nitan_html/
|