การพัฒนาห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ (E-Library) กับอีเลิร์นนิ่ง (E-Learning)

      ในปัจจุบันห้องสมุดเป็นแหล่งการเรียนรู้ที่มีคงามจำเป็นต้องได้รับการพัฒนาให้ทันสมัยอยู่เสมอด้วยเทคโนโลยีสารสนเทศ (Information Technology - IT) เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (Information and Communucation Technology - ICT) ที่เหมาะสม  รวมถึงสร้างเครือข่าย (Network) เพื่อเชื่อมโยง (Link) ระหว่างห้องสมุดบนเครือข่ายอินเตอร์เน็ต (Internet) ให้เป็นสมุดอิเล็กทรอนิกส์ (E-Library) มากขึ้น  ตลอดจนพัฒนาบุคลากรห้อสมุดให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงต่างๆ  ในยุคอิเล็กทรอนิกส์  เพื่อส่งเสริมสนับสนุนและตอบสนองอีเลิร์นนิ่ง (E-Learning) ที่ใช้เทคโนโลยีเวิลด์ไวด์เว็บ (World Wide Web) หรือเว็บ (Web) ซึ่งเป็นบริการหนึ่งในหลายๆ บริการของอินเตอร์เน็ตและใช้การประชุมทางไกลด้วยภาพและเสียง (Audio and videoconferencing) ที่สามารถเห็นภาพและโต้ตอบกันได้ทันที  สำหนับอีเลิร์นนิ่งนี้  กำลังมีบทบาทสำคัญขึ้นเรื่อยๆ ในวงการการศึกษาทั่วโลก ทั้งที่มีสถานที่เรียนจริง

ที่มา

ความหมายของคำว่า อิเล็กทรอนิกส์  (Electronics) หรือเรียกสั้น ๆ ว่า อี (E) นั้น  ตามประสบการณ์ของผู้เขียนน่าจะสืบเนื่องมาจากการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศร่วมกับการสื่อสารทันสมัย  ซึ่งในปัจจุบันอุปกรณ์คอมพิวเตอร์และเครื่องมือสื่อสารใช้เป็นสื่ออิเล็กทรอนิกส์  จึงน่าจะเป็นที่มาของห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ (E-Library) และอีเลิร์นนิ่ง (E-Learning)

หลักการและเหตุผล

    ผู้เขียนตระหนักถึงบทบาทหน้าที่ของห้องสมุดในปัจจุบันและอนาคต  ที่น่าจะได้รับการพัฒนาให้เป็นห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์มากขึ้น โดยเพิ่มการพัฒนาหรือจัดหาทรัพยากรในรูปสื่ออิเล็กทรอนิกส์ อุปกรณ์สารสนเทศและเครื่องมือสื่อสารสมัยใหม่ รวมถึงพัฒนาทรัพยากรบุคคลด้านสารสนเทศของห้องสมุด โดยให้มีการแบ่งปันการใช้ทรัพยากรต่างๆ ร่วมกันให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ผู้ใช้ห้องสมุดและผู้เรียนโดยเฉพาะอีเลิร์นนิ่ง เพื่อก้าวไปสู่การเป็นห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ชั้นนำที่เต็มไปด้วยสื่อข้อมูลต่างๆ ของอีเลิร์นนิ่ง

ความหมายของห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ (E-Library)

    ห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ หมายถึง แหล่งที่รวมความรู้จำนวนมหาศาลที่จัดการระบบงานห้องสมุด โดยเก็บข้อมูลไว้ในเครื่องคอมพิวเตอร์แม่ข่าย (server) และให้บริการข้อมูลผ่านเครือข่ายอินเตอร์เน็ต ซึ่งครอบคลุมถึงห้องสมุดดิจิตอล (Digital library) ที่จักการและให้บริการข้อมูลเป็นเอกสารฉบับเต็ม (Full - text) ในรูปแบบดิจิตอลและห้องสมุดเสมือน (Virtual library)  ที่รวมข้อมูลจากแหล่งความรู้ทั่วโลกและให้บริการเชื่อมโยงข้อมูบผ่านเครือข่ายอินเตอร์เน็ตในรูปสื่ออิเล็กทรอนิกส์

ความหมายของอีเลิร์นนิ่ง (E-Learning)

    อีเลิร์นนิ่ง หมายถึง กระบวนการเรียน การถ่ายทอดความรู้ทางไกลชนิดหนึ่ง  ซึ่งมีการส่งเนื้อหาบทเรียนผ่านเครือข่ายอินเตอร์เน็ต มีการปฏิสัมพันธ์ (Interaction) ระหว่างผู้เรียนกับผู้สอน ทั้ง ณ เวลาจริง เช่น สนทนาออนไลน์ (Online chat) หรือต่างเวลา เช่น ประกาศข่าว (Bulletin board) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเรียนการสอน โดยเปลี่ยนการเรียนแบบดั้งเดิมจากผู้สอนหรือผู้ถ่ายทอดความรู้มาเป็นผู้จัดประสบการณ์การเรียนรู้ให้ผู้เรียนได้ศึกษาจากสารนิเทศ  สารสนเทศและการสื่อสาร พร้อมทั้งเปลี่ยนจากการให้ความสำคัญดั้งเดิมกับผู้สอนมาเป็นการให้กับผู้เรียนเพราะผู้เรียนมีบทบาทการเรียนรู้เป็นส่วนใหญ่หรือการเรียรที่ผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง (Student centered learning) เพราะการออกแบบให้ผู้เรียนเป็นผู้ควบคุมการเรียนในโปรแกรมได้ด้วยตนเองสอดคล้องตามพระราชบัญญัติการศึกษา พ.ศ. 2544 ฉบับสมบูรณ์ฉบับแรกขอบประเทศไทบ