|
การเพาะเลี้ยงหนอนเลี้ยงนก
หนอนเลี้ยงนกเป็นตัวอ่อนของแมลงชนิดหนึ่ง ที่เรียกว่า Mealworm เป็นหนอนที่มีขนาดใหญ่ลำตัวสีน้ำตาลอ่อน ผอมยาว มีลักษณะเป็นรูปทรงกระบอก เมื่อโตเต็มวัยจะกลายเป็นแมลงปีกแข็งสีดำเรียกว่า Meal-Beetle เป็นแมลงศัตรูผลผลิตทางการเกษตรในยุ้งฉางของประเทศแถบหนาวหรือค่อนข้างหนาวโดยทำลายข้าวสาลี วงจรชีวิตช่วงที่เป็นตัวหนอนของแมลงชนิดนี้ยาวมาก จึงนิยมนำมาใช้เป็นอาหารสัตว์ปีก รวมไปถึงกบทูด เป็นแมลงที่ชอบอากาศหนาวและต้องการความชื้นสูง
อาหารหลักที่ใช้เพาะเลี้ยงคือ รำข้าวสาลี ซึ่งสามารถหากินได้ตามร้านค้า หากต้องการซื้อในปริมาณมาก ๆ สามารถหาซื้อได้แถวพระประแดง เนื่องจากมีการนำเข้าข้าวสาลีในปีหนึ่ง ๆ เป็นจำนวนมากเพื่อนำมาทำอาหาร ประเภทขนมปังและขนมเค้ก ดังนั้นรำข้าวสาลี จึงไม่ใช่สิ่งที่หายากนอกจากนี้ อาจใช้ข้าวเจ้าแทนก็ได้ แต่เมื่อเปรียบเทียบกันแล้ว ข้าวสาลีให้ผลผลิตดีที่สุด ส่วนข้าวเจ้าผลผลิตจะลดลง 50% และหนอนที่ได้มีขนาดเล็กกว่าน้ำหนักน้อยกว่าอีกด้วยในบางสถานที่อาจใช้อาหารไก่สำเร็จรูปเลี้ยงหนอนแทนรำข้าวสาลี และใช้พืชผักเป็นอาหารเสริม เช่น ใบตำลึง ผักกาดขาว แต่ต้องให้แน่ใจว่าปราศจากยาฆ่าแมลง เพราะอาจทำให้หนอนตายได้ ซึ่งก็นับว่าได้ผลดีในระดับหนึ่ง ผลผลิตไม่แตกต่างกันมากนัก อาหารก็หาซื้อได้ง่ายกว่า ราคาถูกกว่ารำข้าวสาลีและสะดวกต่อการดูแลรักษา
อุปกรณ์ในการเพราะเลี้ยง
- ถาดอาหาร ใช้ถาดอลูมิเนียมที่มีขอบสูงประมาณ 2 3 นิ้ว
- ฝาครอบถาด ไม่ว่าจะใช้ภาชนะอะไรต้องมีฝาครอบ โดยทำเป็นมุ้งลวดอลูมิเนียมจะทำเองโดยใช้ไม้เป็นกรอบหรือจ้างร้านทำอลูมิเนียมก็ได้ ฝานี้มีประโยชน์ คือช่วยกันแมลงสาบ จิ้งจก และนกกระจอกมากิน และสามารถวางซ้อนกันได้โดยไม่เสียพื้นที่
- จานพลาสติกแบน สำหรับใส่น้ำให้หนอนกินและเพิ่มปริมาณความชื้นในถาดเลี้ยงโดยใช้ผ้าขนหนูหนา ๆ ชุบน้ำจนชุ่มวางในจาน เป็นการกันไม่ให้หนอนจมน้ำตาย
- ตะแกรงสำหรับร่อนตัวหนอนจากรำข้าว หาซื้อได้ตามร้านจำหน่ายเครื่องมือก่อสร้างทั่วไป
- ชั้นหรือโต๊ะสำหรับวางถาด ต้องมีถ้วยหล่อน้ำรองขาโต๊ะเพื่อกันมดแมลง ยิ่งมีหลายชั้นยิ่งดีเพราะจะวางถาดได้มากวางไว้ในที่ร่มไม่ถูกแดดจะอยู่ในตัวอาคารหรือนอกอาคารก็ได้แต่ควรอยู่บริเวณที่เย็นถ้าใกล้น้ำได้ยิ่งดีเพราะหนอนชนิดนี้ต้องการความชื้นมาก
ขึ้นตอนในการเพาะเลี้ยง
เมื่อเตรียมอุปกรณ์พร้อมและรำข้าวเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ก็ซื้อหนอนมาเลี้ยงได้เลย นำหนอนมาใส่ถาดที่มีรำข้าวสาลี เอาจานพลาสติกใส่ผ้าชุบน้ำ วางไว้กลางถาดปิดด้วยฝาครอบ ก็เป็นอันเสร็จ หนอนจะกินรำข้าวไปเรื่อย ๆ และกินน้ำในจานที่เตรียมไว้ คอยดูแลอย่าให้ผ้าแห้งเอาพืชผักให้หนอนกินบ้างตามโอกาส เมื่ออาหารจวนหมด และถ่ายมูลออกมามีปริมาณมาก ก็ทำการเปลี่ยนอาหารใหม่โดยใช้ตะแกรงร่อนตัวหนอนออกแล้วเอารำข้าวใส่เข้าไปใหม่
เมื่อเลี้ยงไปได้ระยะหนึ่งหนอนก็จะเข้าดักแด้ให้แยกตัวดักแด้ออกมาใส่ถาดใหม่ไว้ เมื่อดักแด้โตเต็มวัยก็แยกไปไว้ในถาดที่มีรำข้าว เหมือนกับเริ่มเลี้ยงหนอนโดยเฉลี่ยถาดละ 10 คู่ ตัวเต็มวัยของหนอนจะเริ่มผสมพันธุ์หลังจากออกดักแด้ประมาณ 7 วัน จากนั้นจะวางไข่ในรำข้าวแบบกระจัดกระจายทั่วไป วางไข่ประมาณ 30 50 ฟองต่อตัว หลังจากวางไข่ครั้งแรกจะยังไม่ตาย สามารถผสมพันธุ์และวางไข่ได้อีกหลายครั้ง
การเลี้ยงในที่ ๆ ค่อนข้างร้อนและมีความชื้นต่ำ ถ้าจะให้ได้ผลควรทำห้องเล็ก ๆ แล้วขังน้ำไว้ในห้องเพื่อปรับระดับความชื้นให้สูงขึ้น เอาภาชนะที่ใช้เลี้ยงหนอนวางแช่ในน้ำ
นอกจากนี้ไม่ควรเลี้ยงหนอนให้แออัดเกินไปเพราะอาจทำให้ได้หนอนที่มีขนาดเล็กและในระยะที่หนอนเพิ่งฟักออกจากไข่ การเปลี่ยนอาหารโดยย้ายหนอนออกจากอาหารเก่า ควรรอให้หนอนโตขึ้นเล็กน้อย เพราะจะได้ไม่มีการหลงหรือทิ้งไปกับอาหารอื่น
ศัตรูของตัวหนอน
นอกจากมด แมลงสาบ และจิ้งจกแล้ว ศัตรูอีกชนิดหนึ่งก็คือ มอดแป้ง ซึ่งจะติดมากับรำข้าวสาลี มอดแป้งนี้จะทำลายหนอนโดยเจาะกินทั้งในระยะที่เป็นตัวหนอนและระยะที่เป็นดักแด้ ถ้าจะเลี้ยงให้ได้ผลจริง ๆ ก่อนนำรำข้าวสาลีมาเลี้ยงหนอนจึงควรอบเสียก่อน เพื่อทำลายตัวและไข่ของมอดแป้ง อบในอุณหภูมิประมาณ 100 องศาเซลเซียส ประมาณ 1 ชั่วโมง |