ระนาดเอกไม้ เป็นเครื่องดนตรีไทยที่จัดอยู่ในประเภทเครื่องตี วิวัฒนาการมาจากกรับ โดยประดิษฐ์ไม้กรับให้มีขนาดลดหลั่นกัน เจาะรูร้อยเชือกแล้วนำไปแขวนบนรางไม้เพื่อช่วยอุ้มเสียงทำให้เกิดความไพเราะและได้ปรับปรุงให้ดีขึ้นเรื่อยๆจนถือว่าเป็นเครื่องดนตรีที่มีเสียงมาตราฐานในวงดนตรีไทย ระนาดรางหนึ่งมี 21 ลูก ใช้บรรเลงในวงปี่พาทย์ ผู้เล่นจะต้องมีความสามารถมีความชำนาญมาก เพราะระนาดเอกมีเสียงเด่นและเป็นเสียงนำ