กิจการพลเรือน

 

๑.   ความสำคัญและความเป็นมา

       ปัจจุบันสถานการณ์โลกในยุคสงครามเย็นได้ยุติลงแล้ว  ภัยคุกคามด้วยกำลังทหารจากภายนอกประเทศมีแนวโน้มลดลง  การรุกรานด้วยกำลังทหารขนาดใหญ่จากภายนอกประเทศไม่น่าจะเกิดขึ้นใน ๑๐ ปีข้างหน้า  ในขณะที่ได้เกิดภัยคุกคามต่อชาติขึ้นในรูปแบบใหม่  ซึ่งเป็นการต่อสู้ด้านผลประโยชน์ของชาติ  ในเรื่องทางเศรษฐกิจ  ประเทศต่างๆ ได้ให้ความสนใจผลประโยชน์ของชาติทางด้านนี้มากขึ้น   นอกจากนี้ยังมีเรื่องยาเสพติด  แรงงาน/อาชญากรรมต่างชาติ  และสาธารณภัย  เป็นต้น  บทบาทของกองทัพในการป้องกันประเทศ และการรักษาความสงบเรียบร้อยจากการก่อความไม่สงบลดน้อยลง  กองทัพจึงต้องปรับนโยบายและเปลี่ยนแปลงแนวความคิดทั้งด้านยุทธศาสตร์และยุทธวิธี ให้สอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน  โดยให้ความสำคัญต่อการพัฒนาประเทศ และการช่วยเหลือประชาชนให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น  เพื่อเป็นหลักประกันและรักษาไว้ซึ่งความมั่นคงของชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์  เป็นที่พึ่งของประชาชน  สร้างจิตสำนึกให้ประชาชนมีความสมัครสมานสามัคคี และร่วมกันพัฒนาประเทศ  ซึ่งทุกอย่างจะสำเร็จได้โดยการดำเนินงานด้านกิจการพลเรือนเป็นหลัก   งานกิจการพลเรือนนั้น เป็นงานที่ละเอียดอ่อน มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนาคน พัฒนาสังคม และการพัฒนาประเทศ  จำเป็นต้องมีวิธีการปฏิบัติที่เหมาะสม  โดยมีบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถ และประสบการณ์เพียงพอที่จะสามารถนำพาสังคมไปสู่จุดมุ่งหมายที่ต้องการ   ดังนั้นงานด้านกิจการพลเรือน จึงเป็นงานหลักที่สำคัญอย่างยิ่งในการดำเนินการเพื่อให้บรรลุภารกิจของกองทัพ  ในการเสริมสร้างความมั่นคงของชาติ

         กองทัพอากาศเป็นหน่วยงานหนึ่งของกองทัพ  ดังนั้นจึงเป็นหน้าที่อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่กองทัพอากาศจะต้องดำเนินงานกิจการพลเรือน  เพื่อสนับสนุนการป้องกันภัยอันอาจจะเกิดจากปัญหาที่จะกระทบต่อความมั่นคงของชาติที่ได้กล่าวในข้างต้น หรือเมื่อเกิดแล้วก็ต้องสนับสนุนการบรรเทา แก้ไข และฟื้นฟูให้สู่สภาพปกติโดยเร็ว  โดยใช้กำลังพล  เครื่องมือ วัสดุอุปกรณ์  และยุทโธปกรณ์  รวมทั้งงบประมาณที่มีอยู่ดำเนินการทั้งปวง  ตามขีดความสามารถ

 

๒.   ความหมายของกิจการพลเรือน

       กิจการพลเรือน  หมายถึง  การดำเนินงานของทหารในเรื่องที่เกี่ยวกับปัจจัยทางด้านการเมือง การเศรษฐกิจ สังคมจิตวิทยา วิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม  มุ่งเพื่อให้เจ้าหน้าที่ฝ่ายพลเรือนและประชาชนร่วมให้การสนับสนุนกิจการทหาร  ทั้งในยามสงครามและในยามปกติได้ทันท่วงทีและมีประสิทธิภาพ (ยามสงครามไม่กีดขวาง,ยามปกติร่วมพัฒนา)

 

๓.   วัตถุประสงค์

       วัตถุประสงค์ของงานกิจการพลเรือน  คือ  การดำเนินงานที่มุ่งส่งเสริมสนับสนุนเพื่อให้บรรลุภารกิจของหน่วย (ทั้งในด้านความมั่นคง  และพัฒนาประเทศ)  ดังนี้

       ๓.๑   ส่งเสริมและสนับสนุนการปฏิบัติงานของส่วนราชการพลเรือน  เพื่อความต่อเนื่องในการบริหารราชการแผ่นดิน

       ๓.๒       ดำเนินการต่อประชาชนและทรัพยากรในพื้นที่รับผิดชอบ  เพื่อการป้องกันหรือ

ลดการกีดขวางการปฏิบัติการทางทหาร และเพื่อลดความเสียหายอันอาจเกิดจากการสู้รบ

       ๓.๓       ดำเนินการต่อเจ้าหน้าที่ฝ่ายพลเรือน ประชาชน และทรัพยากรในพื้นที่รับผิดชอบ เพื่อการพัฒนาประเทศและรักษาสิ่งแวดล้อม

       ๓.๔       ดำเนินการเพื่อเป็นหลักประกันว่า  การปฏิบัติงานทั้งปวงของหน่วยสอดคล้องกับนโยบายทางการเมืองของประเทศ  และเป็นไปตามพันธะข้อผูกพันต่าง ๆ ทั้งตามกฎหมายภายในประเทศและกฎหมายระหว่างประเทศ

 

๔.   ขอบเขตการดำเนินการ

       ขอบเขตการดำเนินการด้านกิจการพลเรือน  ประกอบด้วยกลุ่มงานหลัก ๘ ประการ

       ๔.๑   การปฏิบัติการด้านพลเรือน

                 การปฏิบัติการด้านพลเรือน  หมายถึง  การดำเนินงานของทหารในลักษณะเดียวกัน  หรือลักษณะที่เกี่ยวข้องกับงานในความรับผิดชอบของฝ่ายพลเรือน  เพื่อประสานให้การปฏิบัติงานของทหารและการปฏิบัติงานของฝ่ายพลเรือน มีความสอดคล้องและเกื้อกูลซึ่งกันและกันในขอบเขตตามนโยบายของประเทศ  และพันธะข้อผูกพันต่าง ๆ  ทั้งตามกฎหมายในประเทศ และกฎหมายระหว่างประเทศ  ในเรื่องที่เกี่ยวกับการเมือง/ปกครอง  การเศรษฐกิจ  การสังคมจิตวิทยา  วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี  และสิ่งแวดล้อม

       ๔.๒  การปฏิบัติการจิตวิทยา

                 การปฏิบัติการจิตวิทยา  หมายถึง การดำเนินงานทางจิตวิทยาในรูปแบบต่าง ๆ ที่ได้วางแผนไว้และใช้กระทำโดยตรง หรือทางอ้อมต่อกลุ่มชนเป้าหมาย  ซึ่งอาจเป็นฝ่ายเดียวกัน ฝ่ายเป็นกลาง หรือฝ่ายตรงข้าม  เพื่อปรับปรุงพัฒนาความคิด อารมณ์ ทัศนคติและพฤติกรรม  ให้เป็นไปในทางที่เกื้อกูลต่อการบรรลุตามเป้าหมายของชาติ   โดยแยกออกเป็นการโฆษณาชวนเชื่อ และการต่อต้างการโฆษณาชวนเชื่อ  กระทำโดยการปฏิบัติการจิตวิทยา  ซึ่งหมายรวมถึงการใช้สื่อและกิจกรรมสนับสนุน

       ๔.๓   การประชาสัมพันธ์

                 การประชาสัมพันธ์  หมายถึง  การใช้เครื่องมือที่มีอยู่ทั้งปวง เพื่อเผยแพร่ข่าวสารที่สำคัญและเป็นประโยชน์ไปสู่กลุ่มเป้าหมาย  เพื่อเสิรมสร้างความสัมพันธ์และความ

เข้าใจอันดีระหว่างหน่วยงาน องค์การ สถาบัน กับกลุ่มประชาชนที่เกี่ยวข้อง  เพื่อหวังผล

ในความร่วมมือและการสนับสนุนจากประชาชนพลเรือน

       ๔.๔  การเสริมสร้างอุดมการณ์ในหน่วยทหาร

                 การเสริมสร้างอุดมการณ์ในหน่วยทหาร  หมายถึง  การดำเนินการในรูปแบบต่าง ๆ อย่างเป็นระเบียบและต่อเนื่อง  เพื่อให้บุคคล/กลุ่มชนยอมรับและเชื่อมั่นในความคิดที่ถูกต้องและชอบธรรม  อันจะนำมาซึ่งประโยชน์สุขแก่ส่วนรวม  และมีปณิธานมั่นคง

ที่จะปฏิบัติให้บรรลุในความคิดนั้น

       ๔.๕  การสนับสนุนการพัฒนาประเทศ

                 การสนับสนุนการพัฒนาประเทศ  หมายถึง  การดำเนินงานตามแผนงาน/โครงการต่าง ๆ ที่ทหารรับผิดชอบ  รวมทั้งสนับสนุนการดำเนินงานตามแผนงาน/โครงการของส่วนราชการและภาคเอกชน  โดยใช้เครื่องมืออุปกรณ์ และกำลังพลที่มีอยู่ภายในขอบเขตที่สามารถจะกระทำได้  เพื่อพัฒนาประเทศให้มีความมั่นคงทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคมจิตวิทยา  วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี  และสิ่งแวดล้อม

       ๔.๖  การดำเนินงานด้านกิจการพลเรือนในภาวะไม่ปกติ  หมายถึง  การดำเนินงานด้านพลเรือนเกี่ยวกับการพิทักษ์พื้นที่ส่วนหลัง  การอพยพประชาชน  การปกครองดินแดนที่ได้จากการยึดครองโดยประสานการปฏิบัติกับส่วนป้องกันภัยฝ่ายพลเรือน

       ๔.๗  การบรรเทาสาธารณภัย

                 การบรรเทาสาธารณภัย  หมายถึง  การป้องกัน  บรรเทา  และลดอันตราย  ที่เกิดขึ้นแก่ชีวิตและทรัพย์สินของประชาชนแะของรัฐ  อันเนื่องมาจากสาธารณภัย  ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติหรือมีผู้ทำให้เกิดขึ้น(ไม่รวมถึงภัยอันเกิดจากการสู้รบ หรือภัยสงคราม) รวมทั้งการดำเนินการฟื้นฟูบูรณะให้คืนสู่สภาพปกติภายหลังที่เกิดภัย

       ๔.๘  การฝึกศึกษาด้านกิจการพลเรือน

                 การฝึกศึกษาด้านกิจการพลเรือน  หมายถึง  การส่งเสริมให้บุคลากรของหน่วยได้มีทักษะงานด้านกิจการพลเรือนเพิ่มมากขึ้น  สามารถนำความรู้ไปดำเนินการเผยแพร่ให้แก่กำลังพล และประชาชนได้นำไปปฏิบัติเพื่อบรรลุวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้

 

 

๕.   การดำเนินการ

       เนื่องด้วยสถานการณ์ของโลกยุคหลังสงครามเย็น  ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงดุลย์อำนาจของโลกเสียใหม่  การล่มสลายของค่ายคอมมิวนิสต์  และการปรับตัวของประเทศในกลุ่มดังกล่าวไปสู่แนวทางการพัฒนาประเทศในทิศทางระบบทุนนิยม อุดมการณ์ประชาธิปไตย  ก่อให้เกิดผลกระทบกับสังคมไทยหลายด้าน  เช่น  กรณีการรวมกลุ่มทางการค้าของประเทศต่าง ๆ ในภูมิภาค ย่อมทำให้เกิดอุปสรรคต่อการพัฒนาเศรษฐกิจไทย

ลดความได้เปรียบเชิงเทียบลง  เช่น  มีข้อกำหนดกฏเกณฑ์ทางการค้าเพิ่มมากขึ้น จำนวนผู้ผลิตสินค้ามากรายขึ้น  เป็นต้น

       การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวอาจจะไม่ส่งผลกระทบอย่างรุนแรงกับสังคมไทย  ถ้าหากไม่เกิดวิกฤตเศรษฐกิจตกต่ำขึ้นมาอีกปัจจัยหนึ่ง  ดังนั้น รัฐบาลไทยจึงมีความจำเป็นต้องปรับเปลี่ยน ทั้งยุทธศาสตร์ในการพัฒนาประเทศ และทบทวนปรับปรุงประสิทธิภาพในการบริหารการพัฒนาเสียใหม่ ให้สามารถรองรับและแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ

       กองทัพไทย ในฐานะกลไกหนึ่งของรัฐบาลที่จะต้องรักษาเอกราชและอธิปไตยของชาติ  จึงต้องปรับเปลี่ยนทั้งแนวคิด  ยุทธศาสตร์และยุทธวิธี  ให้สามารถดำรงจุดมุ่งหมายสุดท้ายไว้ให้ได้  แม่ว่าจะมีผลกระทบดังกล่าวขึ้นต้นเป็นข้อจำกัดก็ตาม  แต่กองทัพไทยก็จะต้องดำรงสถานภาพในฐานะองค์กรประกันความมั่นคงของชาติ  ศาสนา  พระมหากษัตริย์  เป็นที่พึ่งของประชาชนและสร้างจิตสำนึกให้แก่ประชาชนมีความสมัครสมานสามัคคีร่วมกันพัฒนาประเทศภายใต้สภาวะเศรษฐกิจที่ตกต่ำ  ซึ่งทุกอย่างสำเร็จโดยการดำเนินงานในด้านกิจการพลเรือนเป็นหลัก  ทั้งนี้  กองทัพได้กำหนดนโยบายการดำเนินงานด้านกิจการพลเรือนให้ทุกส่วนราชการยึดถือ  เป็นนโยบายสำคัญประการหนึ่ง

       งานด้านกิจการพลเรือนของกองทัพไทย  มีลักษณะเฉพาะและเป็นงานที่ถือว่าถูกสังเคราะห์มาจากการเปลี่ยนแปลงในสังคมไทยเอง  ซึ่งกิจการทหารของชาติอื่น ๆ จะมีปรัชญาแนวคิดและวิธีการที่แตกต่างกันออกไป  กล่าวคือ  งานกิจการพลเรือนของไทย  เริ่มต้นในสมัยการต่อสู้กับพรรคคอมมิวนิสต์ที่ทำให้ฝ่ายทหารเปลี่ยนวิธีการวิเคราะห์สาเหตุแห่งปัญหาว่าภัยคุกคามนั้นมิใช่มีสาเหตุมาจากภายนอกแต่ประการเดียว  แต่มี

พื้นฐานของปัญหามาจากภายในด้วย  คือ  เป็นผลพวงความไม่เท่าเทียมของการพัฒนา

ประเทศ  ความเหลื่อมล้ำในสังคม  ความไม่เท่าเทียมกันในการกระจายรายได้ระหว่างกลุ่มคนต่าง ๆ ในสังคม

       ดังนั้น  วิธีการแก้ปัญหาต้องจัดการพัฒนาภายในสังคม  ให้มีทิศทางพัฒนาไปสู่เป้าหมายที่ก่อให้เกิดความเท่าเทียมกัน เป็นต้น   หมายถึงในงานด้านกิจการพลเรือนของทหารไทย มองเป้าหมายที่การดำเนินกิจกรรมการพัฒนาที่หวังผลสัมฤทธิ์ในระยะยาวมากกว่าการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าระยะสั้น  ดังเช่น  ทหารประเทศอื่น ๆ นิยมทำกันที่เรียกว่า  การช่วยเหลือประชาชนซึ่งมักลงเอยด้วยการสงเคราะห์  หรือหยิบยื่นความช่วยเหลือระยะ

สั้นด้านวัตถุ  โดยละเลยการพัฒนาเพื่อให้ประชาชนช่วยตนเองได้พัฒนาคุณภาพชีวิตในระยะยาว

       งานกิจการพลเรือนของทหารไทยจึงเป็นงานที่ละเอียดอ่อนมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง

ต่อการพัฒนาคนและการพัฒนาประเทศ  จำเป็นจะต้องมีบุคลากรที่มีความสามารถ มีคุณภาพ มีความรู้พอที่จะสามารถนำพาสังคมไปสู่จุดหมายที่ต้องการ