![](../image/pon.html)
๑.
ความสำคัญและความเป็นมา
ปัจจุบันสถานการณ์โลกในยุคสงครามเย็นได้ยุติลงแล้ว
ภัยคุกคามด้วยกำลังทหารจากภายนอกประเทศมีแนวโน้มลดลง การรุกรานด้วยกำลังทหารขนาดใหญ่จากภายนอกประเทศไม่น่าจะเกิดขึ้นใน
๑๐ ปีข้างหน้าในขณะที่ได้เกิดภัยคุกคามต่อชาติขึ้นในรูปแบบใหม่ ซึ่งเป็นการต่อสู้ด้านผลประโยชน์ของชาติ
ในเรื่องทางเศรษฐกิจ ประเทศต่างๆ ได้ให้ความสนใจผลประโยชน์ของชาติทางด้านนี้มากขึ้น
นอกจากนี้ยังมีเรื่องยาเสพติด
แรงงาน/อาชญากรรมต่างชาติ และสาธารณภัย เป็นต้น
บทบาทของกองทัพในการป้องกันประเทศ และการรักษาความสงบเรียบร้อยจากการก่อความไม่สงบลดน้อยลง
กองทัพจึงต้องปรับนโยบายและเปลี่ยนแปลงแนวความคิดทั้งด้านยุทธศาสตร์และยุทธวิธี
ให้สอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน โดยให้ความสำคัญต่อการพัฒนาประเทศและการช่วยเหลือประชาชนให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นเพื่อเป็นหลักประกันและรักษา
ไว้ซึ่งความมั่นคงของชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ เป็นที่พึ่งของประชาชน
สร้างจิตสำนึกให้ประชาชนมีความสมัครสมานสามัคคี
และร่วมกันพัฒนาประเทศ
ซึ่งทุกอย่างจะสำเร็จได้โดยการดำเนินงานด้านกิจการพลเรือนเป็นหลัก
งานกิจการพลเรือนนั้น เป็นงานที่ละเอียดอ่อน มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนาคน
พัฒนาสังคม และการพัฒนาประเทศ จำเป็นต้องมีวิธีการปฏิบัติที่เหมาะสม
โดยมีบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถ และประสบการณ์เพียงพอที่จะสามารถนำพาสังคม
ไปสู่จุดมุ่งหมายที่ต้องการ ดังนั้นงานด้านกิจการพลเรือน จึงเป็นงานหลักที่สำคัญอย่างยิ่งในการดำเนินการเพื่อให้บรรลุภารกิจ
ของกองทัพ ในการเสริมสร้างความมั่นคงของชาติกองทัพอากาศเป็นหน่วยงานหนึ่งของกองทัพ
ดังนั้นจึงเป็นหน้าที่อย่างหลีกเลี่ยง
ไม่ได้ที่กองทัพอากาศจะต้องดำเนินงานกิจการพลเรือน เพื่อสนับสนุนการป้องกันภัยอันอาจจะเกิดจากปัญหา
ที่จะกระทบต่อ
ความมั่นคงของชาติที่ได้กล่าวในข้างต้นหรือเมื่อเกิดแล้วก็ต้องสนับสนุนการบรรเทา
แก้ไข และฟื้นฟูให้สู่สภาพปกติโดยเร็ว
โดยใช้กำลังพล เครื่องมือ วัสดุอุปกรณ์ และยุทโธปกรณ์ รวมทั้งงบประมาณที่มีอยู่ดำเนินการทั้งปวง
ตามขีดความสามารถ
๒. ความหมายของกิจการพลเรือน
กิจการพลเรือน หมายถึง การดำเนินงานของทหารในเรื่องที่เกี่ยวกับปัจจัยทางด้านการเมือง
การเศรษฐกิจ
สังคมจิตวิทยา วิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม มุ่งเพื่อให้เจ้าหน้าที่ฝ่ายพลเรือนและประชาชนร่วมให้การสนับสนุน
กิจการทหาร ทั้งในยามสงครามและในยามปกติได้ทันท่วงทีและมีประสิทธิภาพ
(ยามสงครามไม่กีดขวาง,ยามปกติร่วมพัฒนา)
๓. วัตถุประสงค์
วัตถุประสงค์ของงานกิจการพลเรือน คือ การดำเนินงานที่มุ่งส่งเสริมสนับสนุนเพื่อให้บรรลุภารกิจของหน่วย
ทั้งในด้าน ความมั่นคง และพัฒนาประเทศ) ดังนี้
๓.๑
ส่งเสริมและสนับสนุนการปฏิบัติงานของส่วนราชการพลเรือน เพื่อความต่อเนื่องในการบริหารราชการแผ่นดิน
๓.๒ ดำเนินการต่อประชาชนและทรัพยากรในพื้นที่รับผิดชอบ เพื่อการป้องกันหรือ
ลดการกีดขวางการปฏิบัติการทางทหาร และเพื่อลดความเสียหายอันอาจเกิดจากการสู้รบ
๓.๓ ดำเนินการต่อเจ้าหน้าที่ฝ่ายพลเรือน ประชาชน และทรัพยากรในพื้นที่รับผิดชอบเพื่อการพัฒนา
ประเทศและรักษา
สิ่งแวดล้อม
๓.๔ ดำเนินการเพื่อเป็นหลักประกันว่า การปฏิบัติงานทั้งปวงของหน่วยสอดคล้องกับนโยบายทางการเมืองของประเทศ
และเป็นไปตามพันธะข้อผูกพันต่าง ๆ ทั้งตามกฎหมายภายในประเทศและกฎหมายระหว่างประเทศ
๔. ขอบเขตการดำเนินการ
ขอบเขตการดำเนินการด้านกิจการพลเรือน ประกอบด้วยกลุ่มงานหลัก
๘ ประการ
๔.๑ การปฏิบัติการด้านพลเรือน
การปฏิบัติการด้านพลเรือน
หมายถึง การดำเนินงานของทหารในลักษณะเดียวกัน หรือลักษณะที่เกี่ยวข้องกับงานใน
ความรับผิดชอบ ของฝ่ายพลเรือน เพื่อประสานให้การปฏิบัติงานของทหารและการปฏิบัติงานของฝ่ายพลเรือน
มีความสอดคล้อง
และเกื้อกูลซึ่งกันและกันในขอบเขตตามนโยบายของประเทศ และพันธะข้อผูกพันต่าง
ๆ ทั้งตามกฎหมายในประเทศ และกฎหมาย
ระหว่างประเทศ ในเรื่องที่เกี่ยวกับการเมือง/ปกครอง การเศรษฐกิจ
การสังคมจิตวิทยา วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อม
๔.๒ การปฏิบัติการจิตวิทยา
การปฏิบัติการจิตวิทยา หมายถึง การดำเนินงานทางจิตวิทยาในรูปแบบต่าง
ๆ ที่ได้วางแผนไว้และใช้กระทำโดยตรง
หรือทางอ้อมต่อกลุ่มชนเป้าหมาย ซึ่งอาจเป็นฝ่ายเดียวกัน ฝ่ายเป็นกลาง
หรือฝ่ายตรงข้าม เพื่อปรับปรุงพัฒนาความคิด อารมณ์ ทัศนคติและพฤติกรรม
ให้เป็นไปในทางที่เกื้อกูลต่อการบรรลุตามเป้าหมายของชาติ โดยแยกออกเป็นการโฆษณาชวนเชื่อ
และการต่อต้างการโฆษณาชวนเชื่อ กระทำโดยการปฏิบัติการจิตวิทยา ซึ่งหมายรวมถึงการใช้สื่อและกิจกรรมสนับสนุน
๔.๓ การประชาสัมพันธ์
การประชาสัมพันธ์ หมายถึง การใช้เครื่องมือที่มีอยู่ทั้งปวง
เพื่อเผยแพร่ข่าวสารที่สำคัญและเป็นประโยชน์ไปสู่กลุ่มเป้าหมาย
เพื่อเสิรมสร้างความสัมพันธ์และความเข้าใจอันดีระหว่างหน่วยงาน องค์การ
สถาบัน กับกลุ่มประชาชนที่เกี่ยวข้อง เพื่อหวังผล
ในความร่วมมือและการสนับสนุนจากประชาชนพลเรือน
๔.๔ การเสริมสร้างอุดมการณ์ในหน่วยทหาร
การเสริมสร้างอุดมการณ์ในหน่วยทหาร หมายถึง
การดำเนินการในรูปแบบต่าง ๆ อย่างเป็นระเบียบและต่อเนื่อง
เพื่อให้บุคคล/กลุ่มชนยอมรับและเชื่อมั่นในความคิดที่ถูกต้องและชอบธรรม
อันจะนำมาซึ่งประโยชน์สุขแก่ส่วนรวม และมีปณิธานมั่นคงที่จะปฏิบัติให้บรรลุในความคิดนั้น
๔.๕ การสนับสนุนการพัฒนาประเทศ
การสนับสนุนการพัฒนาประเทศ หมายถึง การดำเนินงานตามแผนงาน/โครงการต่าง
ๆ ที่ทหารรับผิดชอบ
รวมทั้งสนับสนุนการดำเนินงานตามแผนงาน/โครงการของส่วนราชการและภาคเอกชน
โดยใช้เครื่องมืออุปกรณ์ และกำลังพลที่มีอยู่ภายในขอบเขตที่สามารถจะกระทำได้
เพื่อพัฒนาประเทศให้มีความมั่นคงทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคมจิตวิทยา
วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อม
๔.๖ การดำเนินงานด้านกิจการพลเรือนในภาวะไม่ปกติ หมายถึง
การดำเนินงานด้านพลเรือนเกี่ยวกับการพิทักษ์พื้นที่ส่วนหลัง
การอพยพประชาชน การปกครองดินแดนที่ได้จากการยึดครองโดยประสานการปฏิบัติกับส่วนป้องกันภัยฝ่ายพลเรือน
๔.๗ การบรรเทาสาธารณภัย
การบรรเทาสาธารณภัย หมายถึง การป้องกัน บรรเทา
และลดอันตราย ที่เกิดขึ้นแก่ชีวิตและทรัพย์สินของประชาชนแะของรัฐ
อันเนื่องมาจากสาธารณภัยที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติหรือมีผู้ทำให้เกิดขึ้น(ไม่รวมถึงภัยอันเกิดจากการสู้รบ
หรือภัยสงคราม) รวมทั้งการดำเนินการฟื้นฟูบูรณะให้คืนสู่สภาพปกติภายหลังที่เกิดภัย
๔.๘ การฝึกศึกษาด้านกิจการพลเรือน
การฝึกศึกษาด้านกิจการพลเรือน หมายถึง การส่งเสริมให้บุคลากรของหน่วยได้มีทักษะงานด้านกิจการพลเรือนเพิ่มมากขึ้น
สามารถนำความรู้ไปดำเนินการเผยแพร่ให้แก่กำลังพลและประชาชนได้นำไปปฏิบัติเพื่อบรรลุวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้
๕.
การดำเนินการ
เนื่องด้วยสถานการณ์ของโลกยุคหลังสงครามเย็น
ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงดุลย์อำนาจของโลกเสียใหม่การล่มสลาย
ของค่ายคอมมิวนิสต์ และการปรับตัวของประเทศในกลุ่มดังกล่าวไปสู่แนวทางการพัฒนาประเทศในทิศทางระบบทุนนิยม
อุดมการณ์ประชาธิปไตย ก่อให้เกิดผลกระทบกับสังคมไทยหลายด้าน เช่น
กรณีการรวมกลุ่มทางการค้าของประเทศต่าง ๆ ในภูมิภาค ย่อมทำให้เกิดอุปสรรคต่อการพัฒนาเศรษฐกิจไทย
ลดความได้เปรียบเชิงเทียบลง เช่น มีข้อกำหนดกฏเกณฑ์ทางการค้าเพิ่มมากขึ้น
จำนวนผู้ผลิตสินค้ามากรายขึ้น เป็นต้น
การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวอาจจะไม่ส่งผลกระทบอย่างรุนแรงกับสังคมไทย
ถ้าหากไม่เกิดวิกฤตเศรษฐกิจตกต่ำขึ้นมาอีกปัจจัยหนึ่ง
ดังนั้น รัฐบาลไทยจึงมีความจำเป็นต้องปรับเปลี่ยน ทั้งยุทธศาสตร์ในการพัฒนาประเทศ
และทบทวนปรับปรุงประสิทธิภาพ
ในการบริหารการพัฒนาเสียใหม่ ให้สามารถรองรับและแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นได้อย่างมีประสิทธิภาพกองทัพไทย
ในฐานะกลไกหนึ่ง
ของรัฐบาลที่จะต้องรักษาเอกราชและอธิปไตยของชาติ จึงต้องปรับเปลี่ยนทั้งแนวคิด
ยุทธศาสตร์และยุทธวิธี ให้สามารถดำรง
จุดมุ่งหมาย สุดท้ายไว้ให้ได้ แม่ว่าจะมีผลกระทบดังกล่าวขึ้นต้นเป็นข้อจำกัดก็ตาม
แต่กองทัพไทยก็จะต้องดำรงสถานภาพ
ในฐานะองค์กรประกันความมั่นคงของชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ เป็นที่พึ่งของประชาชนและสร้างจิตสำนึกให้แก่ประชาชน
มีความสมัครสมานสามัคคีร่วมกันพัฒนาประเทศภายใต้สภาวะ เศรษฐกิจที่ตกต่ำ
ซึ่งทุกอย่างสำเร็จโดยการดำเนินงาน
ในด้านกิจการพลเรือนเป็นหลัก ทั้งนี้ กองทัพได้กำหนดนโยบายการดำเนินงานด้านกิจการพลเรือนให้ทุกส่วนราชการยึดถือ
เป็นนโยบายสำคัญประการหนึ่ง
งานด้านกิจการพลเรือนของกองทัพไทย
มีลักษณะเฉพาะและเป็นงานที่ถือว่าถูกสังเคราะห์มาจากการเปลี่ยนแปลงในสังคมไทยเอง
ซึ่งกิจการทหารของชาติอื่น ๆ จะมีปรัชญาแนวคิดและวิธีการที่แตกต่างกันออกไป
กล่าวคือ งานกิจการพลเรือนของไทย เริ่มต้นในสมัยการต่อสู้
กับพรรคคอมมิวนิสต ์ที่ทำให้ฝ่ายทหารเปลี่ยนวิธีการวิเคราะห์สาเหตุ
ุแห่งปัญหาว่าภัยคุกคามนั้นมิใช่มีสาเหตุ
มาจากภายนอกแต่ประการเดียว แต่มีพื้นฐานของปัญหามาจากภายในด้วย คือ
เป็นผลพวงความไม่เท่าเทียมของการพัฒนา
ประเทศ ความเหลื่อมล้ำในสังคม ความไม่เท่าเทียมกันในการกระจายรายได้ระหว่างกลุ่มคนต่าง
ๆ ในสังคม
ดังนั้น วิธีการแก้ปัญหาต้องจัดการพัฒนาภายในสังคม ให้มีทิศทางพัฒนาไปสู่เป้าหมายที่ก่อให้เกิดความเท่าเทียมกัน
เป็นต้น
หมายถึงในงานด้านกิจการพลเรือนของทหารไทย มองเป้าหมายที่การดำเนินกิจกรรมการพัฒนาที่หวังผลสัมฤทธ
ิ์ในระยะยาวมากกว่าการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าระยะสั้น ดังเช่น ทหารประเทศอื่น
ๆ นิยมทำกันที่เรียกว่า การช่วยเหลือประชาชน
ซึ่งมักลงเอยด้วยการสงเคราะห์ หรือหยิบยื่นความช่วยเหลือระยะสั้นด้านวัตถุ
โดยละเลยการพัฒนาเพื่อให้ประชาชน
ช่วยตนเองได้พัฒนาคุณภาพชีวิตในระยะยาว
"งานกิจการพลเรือนของทหารไทยจึงเป็นงานที่ละเอียดอ่อนมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง
ต่อการพัฒนาคนและการพัฒนาประเทศ จำเป็นจะต้องมีบุคลากรที่มีความสามารถ
มีคุณภาพ
มีความรู้พอที่จะสามารถนำพาสังคมไปสู่จุดหมายที่ต้องการ"